Gezicht op een terras en schepen in een haven

Auteur: Yvonne Bleyerveld

Al in 1852 stond deze tekening op naam van Van Wieringen en deze toeschrijving is sindsdien niet meer betwijfeld. Links in de compositie staat een vierkante, vervallen toren. Een daarnaast gelegen trap leidt naar een terras waarop een beeld op een hoge sokkel staat. Rechts ligt een aantal schepen aangemeerd. Op het voorste schip worden goederen in- of uitgeladen. Door dit schip recht van voren weer te geven, wordt de dieptewerking versterkt. Aan de horizon zijn de contouren van nog meer schepen en een hoge kerktoren zichtbaar. De voorstelling is in dunne penlijnen getekend, vooral het water op de achtergrond. De schepen in de haven zijn weliswaar schetsmatig maar met hun masten en touwen toch uiterst krachtig en trefzeker weergegeven. Gekleurde wassingen zorgen voor een mooie afwisseling van lichte en donkere partijen.

De bebouwing en schaarse begroeiing op de voorgrond zijn uitgevoerd in korte, enigszins nerveuze penlijntjes, terwijl het heuveltje waartegen de vrouw met haar kind zit in vloeiende, parallelle lijnen is vormgegeven. Deze combinatie van lijnvoeringen is ook te zien in andere tekeningen van Van Wieringen, bijvoorbeeld in zijn Kustlandschap met een huis en brug in Brussel.¹ In de golvende, parallelle penlijnen die Van Wieringen in zijn tekeningen gebruikt om heuveltjes, zandpaden en golven op het water aan te duiden, laat zich de invloed van Goltzius’ tekenstijl herkennen (zie inv. nr. DN 199/96), wier landschapstekeningen de kunstenaar zeker gekend heeft.²

Tekeningen van Van Wieringen worden vrijwel altijd afgezet tegen zijn serie van dertien getekende landschappen, die in 1613 geëtst werden door Claes Jansz Visscher: hoewel de ontwerptekeningen van Van Wieringen voor deze prentenreeks niet bewaard bleven, zijn de etsen van Visscher een belangrijke houvast wat betreft de tekenstijl en thematiek van de marineschilder.³ Ook bij deze Rotterdamse tekening zijn er treffende overeenkomsten met een van de prenten uit de reeks van Visscher: wat betreft beeldopbouw, de golvende lijn van de oever en de aanwezigheid van kleine figuurtjes, lijkt de getekende compositie op Schepen langs de kust – het derde landschap uit de prentreeks.⁴ Dit doet vermoeden dat deze tekening rond dezelfde tijd ontstond als de prentenreeks van Claes Jansz Visscher, namelijk omstreeks 1613.