The Rope Dancer Accompanies Herself with Her Shadows (De koorddanseres begeleidt zichzelf met haar schaduwen)

Auteur: Marijke Peyser

Deze foto uit 1920 verwijst naar een eerder werk van Man Ray met dezelfde titel, een aerografie uit 1918.^[1] De aerografie is weer gebaseerd op een monumentaal olieverfschilderij uit 1916 met dezelfde titel. Op de aerografie is de figuur van de koorddanseres te herkennen. Zij balanceert op een koord dat zich tussen vier lichtbronnen bevindt die even zoveel schaduwen voortbrengen. De kleuren zwart, wit en lichtbruin voor de achtergrond, zijn met behulp van een op basis van lucht werkende spuit aangebracht. The Rope Dancer Accompanies Herself with Her Shadows vormt een breuk met zijn kubistische periode.

In zijn autobiografie Self Portrait (1963) schrijft Man Ray over de ontstaansgeschiedenis van het doek waarop de foto en de aerografie zijn gebaseerd: ‘Het onderwerp was een koorddanseres die ik in een variétévoorstelling had gezien. Ik begon met het maken van schetsen van de verschillende acrobatische houdingen, elk op een afzonderlijk vel gekleurd papier. [...] Met de veranderingen aan mijn compositie was ik steeds minder tevreden. Het zag er te decoratief uit en had gebruikt kunnen worden als achtergronddoek. Toen viel mijn oog op de stukken gekleurd papier die op de grond waren gevallen. Ze vormden een abstract patroon dat leek op de schaduwen van de danseres, of op een architectonisch onderwerp, al naar gelang van het voorstellingsvermogen van de persoon die naar een leidend motief zoekt.’^[2] In april 1916 neemt Man Ray met dit schilderij deel aan de eerste tentoonstelling van de Society of Independent Artists in New York. Het is de vraag hoe groot de verbeeldingskracht van de bezoekers was. Was het duidelijk dat de koorddanseres, met haar uitgestrekte armen, letterlijk de touwtjes, en daarmee haar eigen schaduw, in handen heeft? Na The Rope Dancer breekt een periode aan waarin Man Ray ruim baan geeft aan zijn creativiteit. Hij maakt assemblages, verfijnt zijn aerografieën en verruimt zijn inventiviteit wat betreft zijn collages. Niet lang daarna zal hij zich volledig gaan toeleggen op de fotografie.