Auteur: Yvonne Bleyerveld
De schilder en tekenaar Hendrick de Clerck werd omstreeks 1560 geboren in Brussel of in de directe omgeving daarvan.1 Zijn vader heette Frans de Clerck – verder is over de afkomst van de kunstenaar niets bekend. Mogelijk verbleef De Clerck in 1587 in Rome bij de eveneens uit Brabant afkomstige kunstenaar Frans Van de Casteele, maar bewijs daarvoor ontbreekt.2 Op stilistische gronden kan worden vastgesteld dat De Clerck een leerling was van Maarten de Vos – al ontbreekt ook daarvoor het archivalische bewijs – want de invloed van de vormentaal en het kleurgebruik van het werk van De Vos op dat van De Clerck is bijzonder groot. Dat De Clerck was geworteld in de stedelijke cultuur van Brussel blijkt uit het feit dat hij in 1590 en 1591 werd benoemd tot prince van de Brusselse rederijkerskamer De Corenbloem. In 1594 werd hij als hofschilder aangesteld door aartshertog Ernest van Oostenrijk. Na diens overlijden in 1595 kwam De Clerck op voorspraak van keizer Rudolf II in Praag in dienst van de opvolger van Ernest, Albrecht van Oostenrijk. Na het overlijden van de kunstenaar zetten zijn zonen Jacques en Anthonis de Clerck het Brusselse atelier van hun vader voort.
De Clerck ontving een groot aantal opdrachten voor het schilderen van altaarstukken voor kerken in de Zuidelijke Nederlanden. Zo vervaardigde hij voor Brusselse kerken tenminste dertien schilderijen.3 In 1596 was hij nauw betrokken bij de organisatie van de Intrede van Albrecht van Oostenrijk in Brussel, zoals blijkt uit een reeks van acht ontwerptekeningen voor deze festiviteit van zijn hand.4 In 1609 kreeg hij opdracht voor het maken van plafondschilderingen voor het aartshertogelijk oratorium in het Brusselse Coudenbergpaleis. Van Hendrick de Clerck kennen we een groot aantal tekeningen, die soms in verband te brengen zijn met zijn geschilderde oeuvre.
Noten
1 Deze biografie is gebaseerd op Van Cauteren 2010, pp. 5-30. Van Cauteren geeft argumenten om het geboortejaar van De Clerck tien jaar eerder te stellen dan traditioneel het geval is, namelijk ca. 1560 in plaats van ca. 1570. Met veel dank aan Katharina van Cauteren voor het ter beschikking stellen van haar dissertatie.
2 Zie over deze mogelijke Romereis Van Cauteren 2010, pp. 13-18.
3 Van Cauteren 2010, p. 10.
4 Zie daarvoor K. van Cauteren, ‘Eight unknown designs by Hendrick de Clerck for Archduke Albert’s entry into Brussels in 1596’, Simiolus 34 (2009/2010), pp. 18-32.
