t/m 22 januari 2012
Marijke van Warmerdam - Dichtbij in de verte
Een hoed die danst op de wind, een meisje dat een handstand doet, bloesemtakken staan in de knop en dan weer in bloei, Marijke van Warmerdam (1959) kiest in haar werk voor opmerkelijk eenvoudige onderwerpen. Zij maakt gebruik van beeldconstructies, foto- en filmtechnieken, die een open en onverwachte invalshoek opleveren, waarbij aandacht wordt gevraagd voor de simpele schoonheid van trivialiteiten. Met bijna 60.000 bezoekers is de tentoonstelling een groot succes geweest in het najaar van 2011.
Marijke van Warmerdam staat vooral bekend om haar korte film-loops. De Bodon zaal was ingericht met grote projecties van binnen haar oeuvre inmiddels klassieke films zoals ‘Handstand’ (1992), ‘Skytypers’ (1997) en ‘Le retour du chapeau’ (1998). Naast nieuwe werken die Van Warmerdam speciaal voor de tentoonstelling in Museum Boijmans Van Beuningen heeft gemaakt, zijn fotowerken, sculpturen en beschilderde film-stills op doek te zien.
Het is meer dan tien jaar geleden dat een overzicht van haar werk in Nederland is getoond. Museum Boijmans Van Beuningen toonde in 2011 een grote overzichtstentoonstelling van haar breed georiënteerd oeuvre. De tentoonstelling was samengesteld door gastconservator Jan Debbaut, voormalig directeur Collecties van Tate Modern in Londen.
Simpele schoonheid
Bij de entree kwam het aanzwellende en wegkwijnende geluid van de film-loop ‘Vliegtuigen’ (1994) de bezoeker tegemoet. In de tentoonstelling is het de enige film met geluid; daarna was in de zalen stilte met hier en daar het geluid van een kleine filmprojector. Marijke van Warmerdam vertelt in haar werk geen verhalen, maar vertrouwt op de visuele kracht van de onderwerpen. Een vallende druppel melk die langzaam oplost in een glas water in ‘Dream machine’ (2006) of een hand die over een jaloezie strijkt in ‘Light’ (2010) waardoor het daglicht bewegelijk door de spleten sijpelt. Van Warmerdam haalt doodgewone onderwerpen en handelingen uit de dagelijkse context, weliswaar zo goed als altijd in scene gezet, waarbij zij wegen weet te bewandelen die naar een andere manier van kijken en ervaren leiden. De eindeloze herhalingen in de film-loops hebben een hypnotiserend effect en zoals schrijver Maarten Doorman het formuleert: “Het werk van Marijke van Warmerdam tilt je vaak even op.” De bezoeker wordt “uit de gewone manier van kijken getild en tuimelt op die manier bij dit werk juist omgekeerd pardoes de werkelijkheid in”.
"Haar werk viert de schoonheid, de lichtheid en de absurditeit van het gewone leven, van het hier en nu, zonder grote woorden of drammerige boodschap."
- De Volkskrant
Meer dan films
Ook in de sculpturen, fotowerken en schilderijen zet Marijke van Warmerdam aan tot een nieuwe manier van kijken door het toepassen van directe, minimale ingrepen zoals kantelen, keren, draaien, verdubbelen, herhalen, spiegelen en bewegen. Samen met de door haar bedachte beeldconstructies wordt de zeggingskracht van deze werken sterk vergroot, waarbij Van Warmerdam niet bevreesd is filmische methoden toe te passen.
"Niets stopt, alles gaat door. En dan vooral in de centrale hal, letterlijk het hart van de expositie, waar Van Warmerdams ingenieuze, razend knappe, lichtvoetige, soms weemoedige, dan weer vrolijk stemmende filmloops te zien zijn."
- Het Parool
Biografie
Marijke van Warmerdam woont en werkt in Amsterdam en Karlsruhe. Zij nam deel aan vele belangrijke internationale tentoonstellingen, waaronder de biënnales van Venetië, Sydney, Berlijn en Gwangju en de Documenta X in Kassel. Ze heeft overzichtstentoonstellingen gehad in het Van Abbemuseum in Eindhoven, het Migros Museum in Zürich, het ICA in Boston, MuHKA in Antwerpen, de Fruitmarket in Edinburgh, IKON in Birmingham en momenteel in Magasin 3 in Stockholm. Haar oeuvre is opgenomen in diverse internationale collecties, onder meer in het Centre Georges Pompidou in Parijs, het Stedelijk Museum in Amsterdam, het 21st Century Museum of Modern Art, Kanazawa in Japan, Castello di Rivoli in Turijn en in Museum Boijmans Van Beuningen.
"De kijker krijgt vaak het gevoel meegezogen te worden. Meteen bij het begin van de expositie is dat al het geval met de film Vliegtuigen (1994). Je zindert mee met de trillende lucht op een landingsbaan waar enorme toestellen landen of juist vertrekken."
- Trouw
Publication, ARTtube and more
Bij de tentoonstelling versceen de rijk geïllustreerde catalogus 'Close by in the distance', uitgegeven door Verlag der Buchhandlung Walther König, met essays geschreven door Maarten Doorman, Philippe-Alain Michaud, Fiona Bradley en Michaela Unterdörfer, aangevuld met bij elk werk annotaties van Kees van Gelder. Deze Engelstalige publicatie, met Nederlandse vertaling, was te koop in de museumwinkel.
Filmmaker Rudolf Evenhuis maakte een documentaire over Marijke van Warmerdam. Een verkorte versie was te zien bij de tentoonstelling en op ARTtube.
Marijke van Warmerdam maakte ter ere van de tentoonstelling het werk 'In de verte'. Dit kunstwerk was als editie van 40 exclusief te koop in de museumwinkel en in de webshop. Klik hier voor meer informatie
De tentoonstelling ‘Marijke van Warmerdam - Dichtbij in de verte’ reisde na Rotterdam door naar Museum Serralves in Porto (voorjaar 2012) en de Kunsthalle Düsseldorf (winter 2012 - 2013).
SNS REAAL Fonds was hoofdbegunstiger van de tentoonstelling ‘Marijke van Warmerdam - Dichtbij in de verte’. De tentoonstelling werd ondersteund door de Mondriaan Stichting, Fonds BKVB en het Prins Bernhard Cultuurfonds, mede mogelijk gemaakt uit het Breeman Talle Fonds. De publicatie is eveneens ondersteund door Fonds BKVB.
De films van Marijke van Warmerdam zijn geconserveerd en gedigitaliseerd door EYE Film Instituut Nederland. Met dank aan Mark-Paul Meijer, senior-curator en collectiespecialist Simona Monizza.
