:host { --enviso-primary-color: #FF8A21; --enviso-secondary-color: #FF8A21; font-family: 'boijmans-font', Arial, Helvetica,sans-serif; } .enviso-basket-button-wrapper { position: relative; top: 5px; } .enviso-btn { font-size: 22px; } .enviso-basket-button-items-amount { font-size: 12px; line-height: 1; background: #F18700; color: white; border-radius: 50%; width: 24px; height: 24px; min-width: 0; display: flex; align-items: center; justify-content: center; text-align: center; font-weight: bold; padding: 0; top: -13px; right: -12px; } Previous Next Facebook Instagram Twitter Pinterest Tiktok Linkedin Back to top
15 October 2020

Reactie op advies RRKC

Reactie van Museum Boijmans Van Beuningen op het negatieve advies van de Raad voor Kunst en Cultuur en de voorgenomen structurele bezuinigingen op het museum van 400.000 euro per jaar (ingekorte versie van onze brief aan de RRKC, welke ongebruikt terzijde is gelegd).

Rotterdam, 15 oktober 2020

Beste Voorzitter(s), Secretaris en Commissieleden van de RRKC,

Museum Boijmans Van Beuningen schreef na brede raadpleging van het museumteam vol overtuiging een kunstenplanaanvraag 2021-2024. Vanuit onze passie voor de stad, voor de kunst en voor educatie. Wij nemen onze verantwoordelijkheid en decennialange functie als kunstmuseum en beheerder van een vooraanstaande verzameling serieus. Daarin investeert het museum, tientallen jaren al, tot groot plezier van honderdduizenden bezoekers per jaar. En als toonaangevend op tal van terreinen in de nationale museumsector. Onze bedrijfsvoering is solide en gebaseerd op ruim 50% eigen inkomsten. Het museum heeft een stabiele financiële geschiedenis zonder uitschieters of overschrijdingen. De tekst van onze aanvraag is zorgvuldig en niet voor tweeërlei uitleg vatbaar. Toch treffen we in uw advies kwalificaties aan als ‘risicovolle bedrijfsvoering’ en ‘geen professionele afdeling filantropie’ en ‘de BIS niet waardig en ‘zelfingenomen’. U doet ons tekort. In het haastige kwartiertje dat u beschikbaar stelde voor wederhoor heeft u deze (voor)oordelen niet getoetst. De kwalificaties in uw advies, waarop nu een korting van 400.000 euro wordt gebaseerd, nopen ons tot de volgende kanttekeningen:

Financieel Algemeen

  • Museum Boijmans Van Beuningen ontvangt ruim 9 miljoen euro subsidie, en verdient daarnaast in gewone toestand nog ruim 10 miljoen euro aan extra inkomsten. Deze extra middelen komen geheel ten goede aan het programma in Rotterdam. De gemeentelijke subsidie is alleen bestemd voor de huur (een bedrag dat terugvloeit naar de afdeling vastgoed van de gemeente), de vaste lasten en de lonen, die voor 85% uit deze basissubsidie worden gedekt. Nu het museum gesloten is en werkt buiten het eigen gebouw, zijn er geen reguliere publieksinkomsten. De omzet is gehalveerd van 20 naar 10 miljoen euro per jaar, en de personele omvang is met circa 30% (36 fte’s) teruggebracht. Dat vertaalt zich ook naar kracht waarmee het museum het transitprogramma kan ontplooien, zie uw eerdere adviezen.
  • In deze gesloten toestand, waarin ook de bedrijfssponsoring schaars is, komt door particuliere giften een groot aantal projecten tot stand. De Boijmans Business Club en de Boijmans Corporate Members, plus de diverse vriendenkringen, steunen het museum als vanouds. Denk bijvoorbeeld aan Boijmans Ahoy Drive Thru Museum, deze Covid-19-zomer een grote - ook internationale - hit, en Boijmans bij de Buren, Boijmans in de Klas en de activiteiten van het museum in Hillevliet 90 in Rotterdam- Zuid. De resultaten van onze fondsenwerving worden niet alleen geïnvesteerd in de stad, ze komen ook ten goede aan de verzorging en ontsluiting van collectie. Aankopen worden extern gefinancierd en komen in eigendom van de gemeente. Zij resulteren ook in evenementen zoals de Zilveren Opening van Depot Boijmans Van Beuningen, en het verlenen van diensten aan andere musea in Rotterdam.
  • Het museum is - zoals u bekend in nauwe samenwerking met de gemeente - in twee bouwprojecten betrokken die een groot beroep doen op de tijd en inzet van onze medewerkers, op onze communicatiekracht en de wervingskracht van externe middelen. In het kader van de transit is de formatie van het museum bovendien met ca. 30% gekrompen en een deel van het beveiligingspersoneel is gedetacheerd.
  • Het museum heeft de afgelopen jaren met (financieel) zeer omvangrijke projecten juist bewezen steeds in control te zijn en geen onnodige risico’s te nemen. Er is in het afgelopen decennium een trackrecord opgebouwd als ondernemend museum (denk aan de Boijmans TV, Art Tube, Art Rocks, de Onderzeebootloods en succesvolle tentoonstellingen tot in China en Japan) dat financieel in control is, ondanks de als gevolg van opeenvolgende bezuinigingen op de subsidie en bepekte compensatie van loon- en prijsstijgingen kwetsbare vermogenspositie waarin het museum lang heeft verkeerd, maar waarin door gestaag en consistent beleid langzaam verbetering is aangebracht. Overigens zien een door het college van B&W benoemde Raad van Toezicht en auditcommissie hier ook op toe. Waarop zijn uw - voor onze goede naam beschadigende - kwalificaties in het advies gebaseerd?

Financiƫn en het Depot

U stelt in uw advies aan het college van B&W dat de (bedrijfsmatige) verwachtingen rondom het depot te hoog zijn. Kunt u uitleggen waarom?

  • Het depot is tot stand gebracht met ruim 35 miljoen euro giften van derden. Daarnaast wordt in de komende veertig jaar een bedrag van 55 miljoen euro bouwkosten plus rente in de exploitatie van het depot terugverdiend. De exploitatie kent diverse inkomstenposten, het bezoek per dag is - niet lichtvaardig - op 560 mensen begroot. Waarom denkt u dat dit plaatje niet voldoet? Het museum werkt aan het Museumpark samen met tal van collega-instellingen en kent de aanloop en de vraag goed. De gemeente toonde zich met onze exploitatie verwachtingen en berekeningen eens.
  • De collectie is toegankelijk in het depot en daarmee een inkomstenpost. In het depot verdient het museum in de nabije toekomst geld door publiek toe te laten tot actieve conservering van de collectie, die ten goede komt aan de conditie van de verzameling (daar was in het verleden slechts 40.000 euro per jaar voor beschikbaar). Het depot wordt bovendien een leerwerkplaats, waar in samenwerking met onder meer de Stichting tot Behoud Moderne Kunst en de Rijksdienst Cultureel Erfgoed conserveringsprojecten worden opgezet en waar studenten van het Zadkine College en het Albeda College worden opgeleid voor mooie banen als art-handler, tentoonstellingstechnicus, beveiliger, rondleider en gastheer/vrouw. Ook uit externe respons blijkt dat het succes van het depot aanstaande is, de (inter)nationale belangstelling is groot en het model wordt nagevolgd. Wij herkennen ons niet in uw negatieve kwalificatie.

Transitperiode?

In en eerder advies aan het college van B&W, nog amper een jaar oud, sprak u de wens en de verwachting uit dat het museum de transitperiode zou gaan benutten om vernieuwingen in te zetten en te experimenteren met nieuw vormen van werken. Uw diskwalificaties van dit programma ervaren wij al inconsistent. Zijn uw beoordelingscriteria gewijzigd?

  • Het museum zelf is volledig in transit en tot in 2026 gesloten wegens grootschalige renovatie en vernieuwing, en museumbeleid maakt dus geen deel uit van deze aanvraag. Het depot gaat eind 2021 open en is slechts drie jaar actief in de aanstaande kunstenplanperiode. De transit is gaande en er wordt met succes geëxperimenteerd zoals uit onze vele projecten blijkt.
  • Het depot is voor de verzorging van collecties, verzamelingen worden er ontsloten, tentoonstellingen gaan over de collectie(conservering). Onze doelstelling is het publiek over restauraties en het behoud van erfgoed te vertellen. De gemeenteraad heeft gevraagd in het depot de top van de collectie permanent te tonen, zo lang het museum gesloten is. En dat wordt ook zo uitgevoerd. Waarom bent u zo negatief over de uitvoering van plannen waar jaren - ook op verzoek van de gemeenteraad - aan is gewerkt? En een wereldwijd unicum opzetten, een open depot waarin de kunstschat van Rotterdam toegankelijk is, gevoed door zo vele giften van mensen die over de eeuwen iets terugdeden voor de stad. Wat is er mis, waarop is uw negatieve oordeel gebaseerd?
  • Bruiklenen, in de oude situatie ruim 500/600 per jaar, u vraagt naar de inkomsten daarvan. Bruiklenen worden om niet verstrekt en op stringente wens van de gemeente vanaf 1 januari 2021 beperkt verzekerd tegen herstelbare schade. De kosten ervan stijgen elk jaar en drukken zwaar op de museumexploitatie, ook door de steeds grotere vraag. Het bedrag uit bruiklenen van 2018 dat u aanhaalt is incidenteel hoog omdat er een fee in is verwerkt voor een naar Italië reizende tentoonstelling. Waarvan de revenuen zijn teruggevloeid naar het programma in de stad. 

Tijdens de transit is het museum actief in Bospolder-Tussendijken (BoTu) en in Hillevliet/Feijenoord. Mede dankzij de Stichting Droom en Daad faciliteert het museum elf tentoonstellingen bij collega’s: Kunsthal Rotterdam, Wereldmuseum, Chabot Museum, Belasting- en Douanemuseum, Museum Rotterdam, Maritiem Museum, Stedelijk Museum Schiedam en last but not least de publiekszone van het Erasmus MC. Het zijn de buren die hiervan het genot hebben en die hiermee inkomsten genereren, Boijmans werkt geheel om niet. Wij dragen mede met andere deelnemers het exploitatierisico van de jaarlijkse Museumnacht010, maar doen daarvan de boekhouding en treden op als penvoerder. Wij bieden met ons reizende internationale programma een focus op Rotterdam en de collectie. Wij geven opdrachten aan kunstenaars en ontwerpers zo vaak als onze middelen dat toelaten. Schakelen ZZP’ers in. In de transit experimenteren wij structureel met nieuwe doelgroepen, werken samen met onderwijsinstellingen, met nieuwe formats. Het educatieve programma Boijmans in de Klas bereikt ook tijdens de sluiting/transit nog duizenden schoolkinderen per jaar (op bijna 100 scholen). Vanaf 2021 verwachten wij in depot 4.500 schoolkinderen per jaar.

Mensen

Onze drijfveer is werken mét mensen en vóór mensen. Inclusief. Een kunstmuseum met de collectie als kern, om iets voor de ander te betekenen. Uw collectie - zeven eeuwen aan kennis en schoonheid - helder over het voetlicht brengen, mensen ervan te laten genieten, ze verbazen, nieuwsgierig te maken, troost te bieden en er levenslessen mee op te doen, dat is onze doelstelling. Dat betekent ook: transparantie over de herkomst van de Rotterdamse kunstschatten en hun bewaarders en verzamelaars. Het aantonen van interculturele connecties die in de collecties besloten liggen. Pijnlijke feiten die voor sommigen kwetsend zijn detecteren en neutraliseren.

Elke generatie leert zijn/haar museum op andere wijze kennen, al 171 jaar. Leert en geniet van de kunstenaars en ontwerpers die de stad aandoen, die er leven en hebben geleefd. Het museum werkt vanuit een houding van gastvrijheid, met een lage drempel, en voor iedere brongroep. Straks ook nog vanuit vernieuwde gebouwen waar de stad en het land van zullen genieten. Waarom wilt u niet daarop vertrouwen? Wat jammer dat wat zich nu ontwikkelt door u met negatieve kwalificaties wordt weggezet. En dat op uw advies, in een periode waarin wij kwetsbaar zijn want vrijwel zonder eigen inkomsten, zo’n groot bedrag structureel weggesneden wordt.

Met vriendelijke groet,

Namens alle medewerkers van Museum Boijmans Van Beuningen,

Ina Klaassen en Sjarel Ex, directeuren/bestuurders