Kop van een jongeling

Auteur: Maud Guichané

Deze tekening blijft vele vragen oproepen over de maker ervan. Het werk dook voor het eerst op in 1885 in de catalogus voor de veiling van de collectie van de Duitse portretschilder Auguste Grahl (1791‑1868). Daarin werd de studie toegeschreven aan Sandro Botticelli (1445‑1510), wat overeenkomt met de inscriptie achterop het passe-partout dat vermoedelijk uit dezelfde tijd dateert. Toch verschilt dit blad stilistisch sterk van de overgeleverde tekeningen van de Florentijnse meester, wiens gezichten ook meer individualiteit uitdrukken. Franz Koenigs kocht de tekening als een werk uit de school van Mantegna (ca. 1431‑1506).^[1] Philip Pouncey opperde in 1962 met enig voorbehoud Francesco di Giorgio Martini (1439‑1502) als mogelijke tekenaar.^[2] Het klopt inderdaad dat deze studie van een jongeman nauw aansluit bij de typologie van de jonge engelen in diens schilderijen, met name de engel uiterst rechts in het schilderij De geboorte van Jezus, nu in Siena (afb.).^[3] Het ronde jongensachtige gezicht, de kleine mond met de gesloten dikke lippen, het krulhaar en de kraag vertonen echter ook enige overeenkomst met figuren die Benvenuto di Giovanni (1436‑na 1509/1517)^[4] schilderde. Dit zou erop kunnen wijzen dat het blad in de tweede helft van de vijftiende eeuw in Siena werd vervaardigd. Maar geen van deze toeschrijvingen is geheel overtuigend.^[5] Als de tekening al enige verwantschap vertoont met deze scholen, dan kan het nogal stijve karakter ervan ook op een kopie wijzen.^[6]