Portret van een jonge scholier

Vraag maar raak

• Ger vroeg

  Wat betekent de tekst onderaan dit schilderij?

• Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

  Hoi Ger, de spreuk onder aan het schilderij luidt: "Wie is rijk? Hij die niets begeert. Wie is arm? De hebzuchtige vrek." De tekst is afkomstig uit een spreukenboekje van Erasmus, dat hij speciaal voor leerlingen van de Latijnse school had samengesteld. In combinatie met de tekst op het papiertje ("Alles geeft de Heer, Hij heeft er niet minder om.") betekent het voor de scholier een belangrijke leidraad voor het leven, die hij de toeschouwer voor ogen houdt.

• Fien vroeg

  Was het een jongen van adel?

• Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

  Dag Fien, helaas is er maar weinig bekend over deze jonge scholier en we weten ook niet of hij van adel was. Hartelijke groeten, Rianne

• Annabel vroeg

  Wat zijn stichtelijke wijsheden?

• Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

  Dag Annabel, stichtelijk betekent godsdienstig, vroom, verheffend. Stichtelijke wijsheden zijn wijze uitspraken die de waarden en ideeën van een godsdienst ondersteunen. Het doel van stichtelijke wijsheden is om de moraal en de vroomheid - de godsdienstigheid - van de mensen te ondersteunen. Hartelijke groeten, Rianne

• Vera vroeg

  Wat staat er onderaan het schilderij in het Blauwe vakje?

• Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

  Dag Vera,
  
  Onderaan het schilderij staat de Latijnse spreuk 'Rijk is, wie niets begeert; arm de vrek'. De Latijnse zin op het papiertje in zijn hand past daar heel mooi bij. Er staat 'God geeft alles en heeft er niets minder om'.
  
  Hartelijke groeten,
  Rianne

• Rosa vroeg

  Kopen jullie de kunstwerken over of krijgen jullie die?

• Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

  Dag Rosa,
  Allebei! Soms kopen we de kunstwerken en soms krijgen we ze van kunstenaars, verzamelaars of instellingen. Op de tekstkaartjes die bij de werken hangen staat onderaan altijd vermeld hoe het werk in onze collectie is gekomen. Deze is bijvoorbeeld gekocht in 1864.
  
  Groeten,
  Rianne

• Gijs vroeg

  Was hij ook een schilder?

• Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

  We zien hier een scholier van 12 jaar oud, zo vertelt het opschrift ons. De attributen in zijn handen en de opschriften op het schilderij, wijzen allemaal op het onderwijs dat de jongen krijgt. Hij heeft geen verfpalet in zijn hand of andere attributen die op een schildersberoep wijzen. Het is dus niet waarschijnlijk dat het jongetje een schilder was.

• Sascha vroeg

  Waarom lijkt dat jongetje heel erg op een meisje?

• Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

  Dag Sascha,
  Wat grappig dat je hem op een meisje vindt lijken. We weten wel zeker dat het een jongen is, want meisjes mochten toen niet naar school.

• Merel vroeg

  Hoe weten jullie zo zo veel over het schilderij
  Want het komt uit 1531 ?!?

• Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

  Dag Merel,
  Dat weten we door heeeeeel veel onderzoek. Conservatoren kijken natuurlijk heel goed naar het schilderij, maar bestuderen ook andere schilderijen van deze kunstenaar en schilderijen van schilders uit zijn omgeving. Verder worden er teksten uit die tijd gelezen en worden de bevindingen van andere onderzoekers doorgenomen. Bovendien kunnen we met nieuwe technieken beter onderzoek doen naar het materiaal van het schilderij. Dat vertelt ons soms ook veel over de geschiedenis van het werk.

• Anna vroeg

  Wat schreef hij op het witte briefje

• Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

  De tekst op het briefje schijnt in spiegelbeeld door het papier heen. Er staat: 'Omnia dat Dominus, non habet ergo minus' (alles geeft de Heer, hij heeft daarom niet minder). Met behulp van dergelijke 'sententiae' leerden scholieren niet alleen het klassieke Latijn maar ook een aantal stichtelijke wijsheden.