:host { --enviso-primary-color: #FF8A21; --enviso-secondary-color: #FF8A21; font-family: 'boijmans-font', Arial, Helvetica,sans-serif; } .enviso-basket-button-wrapper { position: relative; top: 5px; } .enviso-btn { font-size: 22px; } .enviso-basket-button-items-amount { font-size: 12px; line-height: 1; background: #F18700; color: white; border-radius: 50%; width: 24px; height: 24px; min-width: 0; display: flex; align-items: center; justify-content: center; text-align: center; font-weight: bold; padding: 0; top: -13px; right: -12px; } .enviso-dialog-content { overflow: auto; } Previous Next Facebook Instagram Twitter Pinterest Tiktok Linkedin Back to top
Johannes, het Evangelie schrijvend

Johannes, het Evangelie schrijvend

Toegeschreven aan: Meester van de Legende van de Heilige Lucia (in 1475-1500)

Vraag maar raak

  • Dean de Jong vroeg

    Aan de rand van het water, op het zand, liggen allemaal edelstenen, stukjes koraal,parels etc. Wat is hiervan de betekenis?

  • Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

    Hallo Dean, Dankjewel voor je interessante vraag. Omdat dit schilderij zo lang geleden is gemaakt, door een kunstenaar waarvan we de naam niet kennen en waarover geen geschreven bronnen zijn bewaard, is het heel moeilijk om iets met zekerheid te zeggen over de betekenis van deze en dergelijke details. Je kunt aan het schilderij echter wel zien dat de kunstenaar met grote aandacht keek naar de wereld om zich heen en, in tegenstelling tot collega's van een eeuw eerder die de heilige figuren nog vaak tegen een effen (gouden) achtergrond zetten, oog had voor de schoonheid van de natuur. Het zou kunnen dat de kunstenaar zijn verwondering over de rijkdom van de aarde op deze manier heeft willen laten zien. We zullen het waarschijnlijk nooit zeker weten. Hartelijke groet, Els

  • L. C. B. vroeg

    Op de rots lijkt de letter 'P' te staan. Is dit daadwerkelijk een 'P' die dan logischerwijs vast voor Petrus staat, of is het toch een kruisteken?

  • Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

    Hallo Lydia, De figuur op dit schilderij is herkend als Johannes op grond van de woorden die hij al op het papier heeft geschreven voordat de duivel zijn inktpot stal, namelijk 'In den beginne was het woord etc.' (dit in het Latijn: in principio erat verbum et verbu erat etc.) De apostel Petrus heeft andere attributen (vaak een sleutel) en ook een andere betekenis. Of er een P of een kruis in de rots staat kan ik helaas ook niet goed zien. Misschien is het een schaduw in de rots die toevallig op beide lijkt. Hartelijke groet, Els

  • Wilke vroeg

    Wat valt er allemaal te vertellen over de gevleugelde figuur op de achtergrond?

  • Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

    Dag Wilke, de gevleugelde figuur op de achtergrond is een duivel die de inktkoker van Johannes probeert om te keren en de schrijfveer probeert te stelen zodat hij niet verder kan schrijven. Groeten, Lisa

  • Marijke van der Hoek vroeg

    Wat is er van de maker bekend?

  • Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

    Hallo Marijke, Dank voor je vraag. Ik heb hem neergelegd bij onze conservator oude kunst, Ruben Suykerbuyk en hij schrijft dat de toeschrijving van het schilderij een moeilijke kwestie is. In de eerste catalogus van het museum (1849) werd het toegeschreven aan Hans Memling, later aan Rogier van der Weyden en vanaf 1880 aan Dirk Bouts. Die laatste suggestie is lang blijven doorleven, en dat is heel begrijpelijk omdat verschillende elementen in de compositie precies zo voorkomen in andere werken van Bouts (het gaat met name om het landschap links vooraan en de rotspartij rechts achteraan). Toch zijn er belangrijke stilistische verschillen, waardoor Bouts zelf toch weer afvalt en de noodnaam 'Meester van de Rotterdamse Johannes op Patmos' in het leven is geroepen. Er is al eens een gesuggereerd dat het Bouts’ oudste zoon Jan zou zijn, maar het lijkt nu waarschijnlijker dat het dezelfde kunstenaar is als de Meester van de Lucialegende, die actief was in Brugge. De stilistische overeenkomsten met diens werk zijn frappant. Dit schilderij kan beschouwd worden als één van zijn meesterwerken. Hartelijke groet, Els

  • Dick Rietveld vroeg

    Wat betekent de dieprode kleur van de kledij van Johannes?

  • Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

    Hallo Dick, Dank voor je vraag. Johannes de Evangelist werd door kunstenaars eigenlijk steevast weergegeven in een rode mantel, waardoor hij door de eeuwen heen steeds gemakkelijk herkend kan worden (ook bijvoorbeeld in andere scènes, zoals een kruisiging, of een bewening). Maar het is onduidelijk waar de keuze voor rood precies vandaan komt.Hopelijk heb je hier wat aan. Hartelijke groet, Els

  • Gerrit Visser vroeg

    Waarom wordt dit schilderij zo vaak 'Johannes op Patmos' genoemd, terwijl het geschrevene zo duidelijk het Evangelie naar Johannes is, niet de Openbaring van Johannes?

  • Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

    Beste Gerrit, u heeft volledig gelijk maar helaas kunnen wij niet bij alle instellingen gaan reclameren dat ze de titel fout hebben. Friso Lammertse, Conservator oude schilder- en beeldhouwkunst

  • Tine Pieterse vroeg

    Wat zijn de afmetingen van 'Johannes, het Evangelie schrijvend'?

  • Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

    Dag Tine, dit schilderij is 69,8 x 65 cm, groeten, Sophie

Laden...

Bedankt, je vraag is verzonden.

Helaas, er is iets mis gegaan met het verzenden van je vraag. Probeer het aub nog eens.

High-res beeldmateriaal aanvragen

Meer informatie

Het Evangelie van Johannes is de vierde en laatste in het Nieuwe Testament. Op het papier hier afgebeeld staat in het Latijn geschreven: 'In den beginne was het Woord en het Woord was bij God en het Woord was God'. Met deze beginregels begint Johannes zijn Evangelie. De duivel probeert echter hem hier verder schrijven onmogelijk te maken door het stelen van zijn inktkoker.

Lees verder Lees minder

Collectieboek

Collectieboek Bestellen

Specificaties

Titel Johannes, het Evangelie schrijvend
Materiaal en techniek Olieverf op paneel
Objectsoort
Schilderij (recto) > Schilderij > Schildering > Tweedimensionaal object > Kunstvoorwerp
Locatie Dit object is in het depot
Afmetingen Breedte 65 cm
Hoogte 69,8 cm
Makers Toegeschreven aan: Meester van de Legende van de Heilige Lucia
Omgeving van: Dieric Bouts
Vroegere toeschrijving: Anoniem
Inventarisnummer 1083 recto (OK)
Credits Uit de nalatenschap van F.J.O. Boijmans, 1847
Collectie Oude Kunst
Verwervingsdatum 1847
Vervaardigingsdatum in 1475-1500
Inscripties opschrift: voorzijde; In principio er..ve/rbum et verbu erat/ apud deu (?) et deus/ erat verbu
Verzamelaar F.J.O. Boijmans
Interne tentoonstellingen Van Eyck tot Bruegel (1994)
De Collectie Verrijkt (2011)
De collectie als tijdmachine (2017)
Lievelingen (2024)
Externe tentoonstellingen Nederlandsche Kunst van de XVde en XVIde eeuw (1945)
Dieric Bouts. Tussen Hemel en Aarde (2023)
Onderzoek Toon onderzoek ALMA
Literatuur L. Viardot, Les musées d’Angleterre, de Belgique, de Hollande et de Russie, Paris 1852, p. 218 (als Hemling); L. Viardot, Les musées d’Angleterre, de Belgique, de Hollande et de Russie, Paris 1860, p. 246 (als Rogier Van der Weyden); F.D. Obreen, Beschrijving der schilderijen en beeldhouwwerken in het museum te Rotterdam gesticht door Mr. F. J. O. Boymans, Rotterdam 1880, no. 338 (als Dirk Bouts); K. Voll, Die Altniederländische Malerei von Jan van Eyck bis Memling. Ein entwicklungs-geschichtlicher Versuch, Leipzig 1906, pp. 116-117 (als navolger van Dirk Bouts); F. Winkler, Die Altniederländische Malerei, Berlin 1924, p. 99 (als Dirk Bouts); H. Fierens-Gevaert & P. Fierens, Histoire de la peinture flamande des origines à la fin du XVe siècle. La Maturité de l’Art Flamand, Paris et Bruxelles, 1929, p. 18 (als Dirk Bouts); M.J. Friedländer, Altniederländische Malerei, III, nr. 6 (als Dirk Bouts); O. Pächt, 'Review of M.J. Friedländer, Dierik Bouts-Joos Van Ghent,' Kritische Berichte zur Kunstgeschichtlichen Literatur 1 (1927-1928), pp. 42-45, op p. 44 (als navolger van Dirk Bouts, c. 1500); L. Baldass, 'Die Entwicklung der Dirk Bouts: einde stilgeschichtliche Untersuchung,' Jahrbuch der Kunsthistorischen Sammlungen in Wien NF 6 (1932), pp. 77-114, op p. 112 (als niet van Bouts); W. Schöne, Dieric Bouts und seine Schule, Berlin & Leipzig 1938, p. 50 (als “Meister des Rotterdamer Johannes auf Patmos”); L. van Puyvelde, Die alten Flämischen Meister, Amsterdam (Meulenhoff & Co.) 1941, p. 31 en pl. 47 (als Dirk Bouts); M.J. Schretlen, Dirck Bouts, Amsterdam 1946, p. 24 (als Dirk Bouts); L. Van Puyvelde, Les Primitifs Flamands, Brussel 1947, p. 22 (als Dirk Bouts); exh. cat. Dieric Bouts, Brussel & Delft 1957-1958, cat. no. 69, p. 156 (entry door F. Baudouin; als navolger van Dirk Bouts); M.J. Friedländer, Early Netherlandish Painting, III. Dieric Bouts and Joos van Gent, Leiden & Brussel 1968, p. 60, nr. 6 (als Dirk Bouts); J.G. van Gelder, 'Der Teufel stiehlt das Tintenfass,' Kunsthistorische Forshungen: Otto Pächt zu seinem 70. Geburtstag, Salzburg 1972, pp. 173-188; A.P. de Mirimonde, 'Le symbolisme du rocher et de la source chez Joos van Cleeve, Dirk Bouts, Memling, Patinir, C. van den Broek, Sustris et Paul Bril,' Jaarboek Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen 1974, pp. 73-100, op pp. 81-82; D. De Vos, 'Nieuwe toeschrijvingen aan de Meester van de Lucialegende, alias de Meester van de Rotterdamse Johannes op Patmos,' Oud Holland 90, 3 (1976), pp. 137-161 (als Meester van de Lucialegende); A. Châtelet, Les primitifs Hollandais, Freiburg 1980, pp. 81 (fig. 70) en 214, nr. 57 (als “Master of the Taking of Christ”); A.M. Roberts, The Master of the Legend of Saint Lucy: a catalogue and critical essay, unpublished PhD dissertation, University of Pennsylvania 1982, pp. 6, 8, 14, 16-20, 23, 26, 33, 40-41, 49, 88-91, 128, 130, 153, 193 en 244-245, cat. 26 (als Meester van de Legende van de Heilige Lucia, ca. 1490); F. Lammertse (ed.), Van Eyck to Bruegel, 1400 to 1550: Dutch and Flemish Painting in the collection of the Museum Boymans-van Beuningen, Gent (Snoeck-Ducaju & Zoon) 1994, pp. 56-59 (tekst Jeroen Giltaij) (als circle of Dirk Bouts); D. Martens, 'Der Brügger Meister der Lucialegende. Bilanz der Forschungen und neue Hypothesen,' in Die Kunstbeziehungen Estlands mit den Niederlanden in den 15.–17. Jahrhunderten. Der Marienaltar des Meisters der Lucialegende 500 Jahre in Tallinn. Konferenz 25–26 September, 1995, Tallinn 2000, pp. 59-96, [o.a.] op p. 65 (als Meester van de Legende van de Heilige Lucia); J. Koldeweij, P. Vandenbroeck en B. Vermet, exh. cat. Jheronimus Bosch. Alle schilderijen en tekeningen, Rotterdam (Museum Boijmans Van Beuningen) 2001, nr. 3.17, p. 213 (als omgeving Dirk Bouts); C. Périer-d'Ieteren, Thierry Bouts. L’oeuvre Complet, Brussel 2005, p. 368, B8 ("entourage du Maître de la Légende de sainte Lucie"); S. Zdanov, Le Maître de la Légende de sainte Lucie. Révision critique de son catalogue de peintures, unpublished MA dissertation, Brussels, Université Libre, 2010, pp. 67-70 cat. A21 (als Meester van de Legende van de Heilige Lucia, ca. 1470-1480); S. Zdanov, 'Assimilation et interprétation du style de Dirk Bouts dans l’œuvre du Maître de la Légende de sainte Lucie,' Annales d'histoire de l'art et d'archéologie 34 (2012), pp. 31-49, op pp. 35-36, fig. 2, p. 39 en p. 44 (als Meester van de Legende van de Heilige Lucia); S. Zdanov, 'Quelle identité pour le Maître de la Légende de sainte Lucie? Révision des hypothèses et proposition d’identification,' Koregos 76 (2023) (als Meester van de Legende van de Heilige Lucia); S. Nab, The Master of the Legend of Saint Lucy. Technical studies, unpublished Research Master dissertation, Utrecht University 2024, pp. 342-346, cat. D2 (als Doubted attribution).
Materiaal
Object
Geografische herkomst Zuidelijke Nederlanden > Nederlanden > West-Europa > Europa

Zie je iets wat niet klopt of heb je aanvullende informatie over dit werk? Stuur ons een berichtje

Alles over de maker

Meester van de Legende van de Heilige Lucia

circa 1435 - Brugge 1506/1509

Bekijk het volledige profiel