Portret van Desiderius Erasmus

Het portret van Erasmus werd verworven als langdurig bruikleen van de Erasmusstichting. Het exquise paneel is omstreeks 1530-1536 geschilderd door Lucas Cranach de Oude, een van de grootste meesters van de Duitse Renaissance. Een kwalitatief hoogwaardig Erasmusportret ontbrak tot nog toe in Nederland. In Rotterdam, de geboortestad van Erasmus, is het helemaal op zijn plaats.
Desiderius Erasmus (1466-1536) was als denker gezaghebbend en wereldberoemd. Hij stond in contact met de vorsten van zijn tijd en riep op tot eendracht en vrede. Op kerkelijk en religieus gebied zette hij zich in voor gematigdheid en verdraagzaamheid. Als humanist pleitte hij voor een hernieuwde studie van de Griekse en Romeinse schrijvers en een betere kennis van de klassieke talen. Als pedagoog bekommerde hij zich om het onderwijs en de opvoeding van kinderen.

Erasmus behoort tot de best geportretteerde personen van zijn tijd. Toch is het aantal naar het leven geschilderde portretten maar beperkt: één van Quinten Massys en vier of vijf van Hans Holbein de Jonge. Lucas Cranach, die beroemd is om zijn portretten van Maarten Luther, heeft Erasmus vermoedelijk nooit ontmoet. Cranach baseerde zich op een voorbeeld uit de school van Holbein met hetzelfde kleine formaat. We zien Erasmus als zestiger, ten halven lijve en ‘en trois quarts’ voor een blauwe achtergrond. Hij heeft de handen gevouwen en draagt zijn karakteristieke tenue: een donkere, met bont afgezette mantel, een hoge pelskraag en een zwarte baret.