Drie op postamenten staande figuren met lansen

Auteur: Klazina Botke

Twee zeer verschillende tekeningen sieren dit blad. Op de voorzijde zijn met pen en inkt drie staande figuren met lansen uitgebeeld, de middelste op een hoge zuil en de andere twee op een sokkel. De architectuur is nauwkeurig met een liniaal opgezet en zelfs de hulplijnen in zwart krijt zijn nog zichtbaar. Wie de afgebeelde personen op de voorzijde moeten voorstellen is niet duidelijk; ze zijn niet direct herkenbaar als specifieke heiligen of mythologische figuren. De voorstelling lijkt aan de onderkant bovendien schuin te zijn bijgesneden om de tekening er recht te laten uitzien. Op de keerzijde is in rood krijt een mannelijk torso getekend. Het ontbreken van het hoofd en de armen doet vermoeden dat het gaat om een kopie naar een fragment van een antiek beeld. Kunstenaars waren vaak in het bezit van kleine modellen gebaseerd op antieke voorbeelden en het is daarom ook goed mogelijk dat deze studie in een werkplaats ontstond, zoals het geval is bij een soortgelijke tekening in Washington.^[1]

Of de roodkrijtstudie van dezelfde hand is als de pentekening is niet goed vast te stellen. Anthony Blunt opperde dat de pen-en-inktstudie een laat werk van de schilder Filippo Lippi (1457-1504) zou kunnen zijn, maar het is waarschijnlijker dat de studie door een beeldhouwer of goudsmid werd vervaardigd.^[2] Mogelijk zijn de figuren kleine decoratieve bronzen, zoals we die ook zien op een blad in Washington, ooit toegeschreven aan Lippi maar nu beschouwd als een werk uit de omgeving van Andrea Riccio (1470-1532), en in een ontwerp van Bartolommeo Spani (1468-1539), nu in New York.^[3] Hoewel de krullende haarlokken en veren op de hoed van de bovenste figuur in een sculptuur niet direct uitvoerbaar zouden zijn, wijzen andere elementen, zoals de anonimiteit van de figuren, de overlappende arceringen en het gebruik van een liniaal, allemaal in de richting van een goudsmid of beeldhouwer.