:host { --enviso-primary-color: #FF8A21; --enviso-secondary-color: #FF8A21; font-family: 'boijmans-font', Arial, Helvetica,sans-serif; } .enviso-basket-button-wrapper { position: relative; top: 5px; } .enviso-btn { font-size: 22px; } .enviso-basket-button-items-amount { font-size: 12px; line-height: 1; background: #F18700; color: white; border-radius: 50%; width: 24px; height: 24px; min-width: 0; display: flex; align-items: center; justify-content: center; text-align: center; font-weight: bold; padding: 0; top: -13px; right: -12px; } Previous Next Facebook Instagram Twitter Pinterest Tiktok Linkedin Back to top
Drie vrouwen knielend in gebed

Drie vrouwen knielend in gebed

Anoniem (in circa 1510-1515)

Vraag maar raak

Laden...

Bedankt, je vraag is verzonden.

Helaas, er is iets mis gegaan met het verzenden van je vraag. Probeer het aub nog eens.

High-res beeldmateriaal aanvragen

Meer informatie

Specificaties

Titel Drie vrouwen knielend in gebed
Materiaal en techniek Pen in bruin inkt, gewassen in bruin en grijs, gehoogd in witte dekverf, kaderlijnen (aan drie zijden) in bruine inkt, gedoubleerd
Objectsoort
Tekening > Tweedimensionaal object > Kunstvoorwerp
Locatie Dit object is in het depot
Afmetingen Hoogte 199 mm
Breedte 114 mm
Makers Tekenaar: Anoniem
Werkplaats van: Jacob Cornelisz. van Oostsanen
Inventarisnummer N 7 (PK)
Credits Bruikleen Stichting Museum Boijmans Van Beuningen (voormalige collectie Koenigs), 1940
Collectie Tekeningen & Prenten
Verwervingsdatum 1940
Vervaardigingsdatum in circa 1510-1515
Signatuur geen
Watermerk impossible to establish (backing paper and drawing obscuring the view), but probably none (vH, ?P; vV, 6P)
Conditie onregelmatig afgesneden aan de rechterzijde, twee gaten rechtsonder, vlekken in een rood pigment, foxing, negentiende eeuwse doublure (collectiemerk Wauters loopt eroverheen)
Inscripties 'H.V. Eijck' (linksonder, in pen in grijze inkt)
Verzamelaar Franz Koenigs
Merkteken E. Wauters (L.911), F.W. Koenigs (L.1023a)
Tentoonstellingen London,1927; Londen 1929, nr. 511 (Jacob Cornelisz van Oostsanen); Rotterdam 1934, nr. 17; Brussel 1937 nr. 16; Rotterdam 1936, nr. 31; Dijon 1950, nr. 54; Washington 1958, nr. 10; Alkmaar 2014
Interne tentoonstellingen Vroege Nederlandse tekeningen - Van Bosch tot Bloemaert (deel 3) (2015)
Onderzoek Toon onderzoek Nederlandse tekeningen uit de vijftiende en zestiende eeuw
Literatuur Steinbart 1929, pp. 216-217, 258 (Jacob Cornelisz van Oostsanen); Collection Catalogue 2012 (online); Parijs/Rotterdam 2014, nr. 11 (niet in de tentoonstelling)
Materiaal
Object
Techniek
Gehoogd > Schildertechniek > Techniek > Materiaal en techniek
Doubleren > Gedoubleerd > Toevoegen en verbinden van materialen > Algemene techniek > Techniek > Materiaal en techniek
Bruin gewassen > Wassen > Gewassen > Tekentechniek > Techniek > Materiaal en techniek
Grijs gewassen > Wassen > Gewassen > Tekentechniek > Techniek > Materiaal en techniek
Geografische herkomst Noordelijke Nederlanden > Nederlanden > West-Europa > Europa

Zie je iets wat niet klopt of heb je aanvullende informatie over dit werk? Stuur ons een berichtje

Entry bestandscatalogus Vroeg Nederlandse tekeningen uit de 15e en 16e eeuw

Auteur: Judith Niessen

Bij zijn publicatie van de tekening als Jacob Cornelisz van Oostsanen, bracht Steinbart de drie vrouwen in verband met het rechterdeel van een schilderij met stichtersportretten van de familie Korsgen Elbertzen in Amsterdam.1 De toeschrijving aan Jacob Cornelisz is tot nog toe onbetwist. De vrouwen sluiten namelijk goed aan bij gebedsportretten die hij schilderde in de periode tussen 1510 en 1515. De fysionomie, de kleding en de manier waarop de vrouwen zijn afgebeeld, wordt het dichtst benaderd in een klein drieluikje uit die periode dat door Jacob Cornelisz met assistentie van een ateliermedewerker werd vervaardigd (afb.). Hier zijn rechts van de Kruisiging drie vrouwelijke stichters afgebeeld met achter hen de heilige Barbara.2

Voor een graveur als Jacob Cornelisz oogt het patroon van arceringen echter wat vlak en rommelig. In combinatie met de enigszins stijve opzet van de tekening is het aannemelijk dat het hier eerder om een atelierwerk gaat. De grote werkplaats van Jacob Cornelisz produceerde een aanzienlijke hoeveelheid gestandaardiseerde drieluikjes en andere schilderijen.3 Hiervan is het al eerder genoemde drieluikje met de Kruisiging een goed voorbeeld. Vermoedelijk zijn de drie vrouwen naar een bestaand voorbeeld gekopieerd met een hulpmiddel, zoals een calqué.4 Niet alle contourlijnen lopen namelijk door en ook de plooival is slechts summier met de pen aangegeven. De combinatie van technieken geven de tekening een bijzonder schilderachtig uiterlijk. Dit kan erop wijzen dat de tekening mogelijk is gemaakt om het schilderen van volume en lichteffecten te oefenen.5 Zo is de mantel van de vrouw vooraan alleen in contour getekend. Verder is deze gemodelleerd aan de hand van grijze wassingen en wit gearceerde hooglichten.

De vrouwen zijn in ongebruikelijke positie afgebeeld. Zij knielen in gebed naar rechts, terwijl vrouwen normaal gesproken aan de linkerzijde (rechts voor ons) van bijvoorbeeld een Kruisigingsvoorstelling staan. De belangrijkste plek, rechts van Christus (links voor ons), was voorbehouden aan de mannen. Hier zijn nauwelijks uitzonderingen op bekend.6 Wellicht zijn de figuren in spiegelbeeld van het model gekopieerd.7 In hoeverre de kunstenaar met die omkering een specifiek doel voor ogen had, is onduidelijk.

Noten

1 Amsterdam, Amsterdam Museum, inv. nr. SA 8173. N.E. Middelkoop, G. Reichwein, J. Van Gent, De oude meesters van de stad Amsterdam. Schilderijen tot 1800, Bussum/Amsterdams Historisch Museum 2008, p. 42, ill. 51b.

2 Veiling Amsterdam (Sotheby’s), 14 mei 2002, nr. 32.

3 Meuwissen 2008, p. 200.

4 Een calqué wordt uitgelegd door Van den Brink in Antwerp 2005, p. 144, onder nr. 58. Carsten Wintermann gaat uitgebreid in op overbrengingstechnieken in Ketelsen/Hahn 2011, pp. 295-309, met name relevant in dit verband: pp. 298-303.

5 Mondelinge suggestie van Fritz Koreny, april 2012.

6 In Adriaen Isenbrants tweeluik van Jan van de Velde zijn de mannen en de vrouwen achter elkaar op het linkerluik afgebeeld; Brussel, Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, inv. nr. 2592; afgebeeld in Bruges 1998, onder nr. 40, ill. 40a.

7 Suggestie van Marijn Schapelhouman. E-mail correspondentie met de auteur, oktober 2012.

Toon onderzoek Nederlandse tekeningen uit de vijftiende en zestiende eeuw
Toon catalogustekst Verberg catalogustekst

Alles over de maker