Landschap met Johannes de Doper

Auteur: Surya Stemerding

In deze tekening is Johannes de Doper uitgebeeld, geplaatst in de voorgrond van een landschap, staande op een heuvel tussen bomen en met een weids landschap achter zich. Wegkijkend naar rechts wijst hij met zijn opgeheven rechterhand naar een Maria met Christuskind op een maansikkel tussen wolken linksboven. In de benen van de heilige zijn pentimenti zichtbaar die erop wijzen dat zijn benen aanvankelijk langer waren. Gelet op de halfronde bovenzijde van de compositie zou hier sprake kunnen zijn van een ontwerp voor een altaarstuk of een onderdeel van een veelluik.

Santagiustina Poniz (1981) publiceerde deze tekening, die in de inventaris van de Collectie Koenigs als zestiende-eeuws Venetiaans te boek stond, als eigenhandig werk van Domenico Campagnola (ca. 1500-1564). Zij relateerde de schizzato (schetsmatige) tekenstijl aan andere tekeningen uit diens late jaren, tussen 1550 en 1564. Ook het perspectief van het panoramische landschap en de indeling van de compositie beschouwde zij als typisch voor Campagnola’s late werk en de ‘signatuur’ als eigenhandig, maar opgewerkt door een latere hand. Zij zag een relatie tot landschapsprenten van de broers Hieronymus (ca. 1510-1570) en Mathijs Cock (1480-1521) die na 1550 ook in de Veneto circuleerden en veelvuldig als inspiratiebron werden gebruikt. De tekening lijkt echter wat slordig voor Campagnola, wiens parallelle arceringen doorgaans regelmatiger zijn. Dit wijst eerder op een latere navolger.^[1]