Groep 5-6: Tijd

Na het bekijken van de video kan er aan de hand van de volgende kunstwerken verder worden gegaan met het thema 'tijd'. Er zijn verschillende kijk- en doe-opdrachten die leuk zijn om samen te ondernemen.

#1 Een tijd van komen en een tijd van gaan

Op de prent staan verschillende voorwerpen die tijd meten. De zandloper bijvoorbeeld, maar ook de kaars: vroeger wist men de brandtijd van een kaars, dus als de kaars deels op was, dan wist men hoeveel tijd er was verstreken. Er zijn ook voorwerpen te ontdekken die de tijd niet meten, maar er wel naar verwijzen: de schedel en ook weer de kaars verwijzen naar de voorbijgaande tijd, naar het feit dat aan alles een einde komt (zeker ook het leven).

Wat denk jij?

Noem, naast de kaars, zandloper en de schedel, nog drie objecten die op de prent te zien zijn en iets met tijd te maken hebben. Leg ook uit waarom.
Kijk eens om je heen, welke objecten in de ruimte of in je huis kun je vinden die iets met tijd te maken hebben?
Heb je al gezien dat er ook tekst op de prent staat? Kun jij het lezen? Heeft deze tekst ook iets met tijd te maken?

Bekijk de prent nog beter

#1 Een tijd van komen en een tijd van gaan — Hendrick Hondius (I), Stilleven met schedel, zandloper, boeken en kunstenaarsbenodigdheden, 1626

#2 De tand des tijds

Op dit schilderij zijn drie generaties te zien: kinderen op de achtergrond, een moeder rechts en oude mannen op de voorgrond. Als je goed kijkt zie je dat de kunstenaar het schilderij heeft opgebouwd uit allemaal stippen en vlekken.

Wat denk jij?

Waar zie je aan dat de figuren verschillende leeftijden / generaties zijn?
Wat kun je zeggen over de dingen waar de figuren zich mee bezig houden, horen deze activiteiten ook bij hun generatie?
Hoeveel tijd zou het de kunstenaar gekost hebben om dit schilderij te maken denk je?

Bekijk het schilderij nog beter

#2 De tand des tijds — Jan Toorop, Dorpelwachters der zee, 1901

#3 In een mum van tijd

Anoniem, Haal, 1600-1700 Meer informatie

Pieter Bruegel (I), De vette keuken, 1563 Meer informatie

Een haal werd gebruikt om boven het haardvuur een pan of ketel aan te hangen. De pan kon lager of hoger worden gehangen, dichterbij of verder weg van het vuur. Hoe verder weg, hoe minder heet de pan werd en hoe minder snel het ging koken. Op de prent rechts is een haal in gebruik te zien.

Wat denk jij?

Wat zou je tegenwoordig kunnen doen om een pan met water sneller of langzamer te laten koken?
Hangt de pan in de prent zo aan de haal dat de inhoud juist langzaam of snel zal gaan koken?

Bekijk de prent nog beter

Komt tijd komt raad...

Is het jou al opgevallen dat de titels van de opdrachten spreekwoorden zijn die gaan over tijd?

Kun je er achter komen wat de betekenissen zijn van deze spreekwoorden?
Weet je zelf nog meer spreekwoorden over tijd? Je kunt ze natuurlijk ook opzoeken.

#4 Tijd is geld

Hoe lang duurt het om iets te maken? Studio Makkink & Bey maakte een servies en gaf aan elk onderdeel de naam van de duur dat er aan de decoratie ervan gewerkt werd. Het duurde dus 144 minuten om de 144-minuten-theepot te versieren.

Doen!
Nodig: stopwatch / timer

Weet jij hoe lang je er over doet om bepaalde dingen te doen? Bijvoorbeeld je veters strikken of een boterham eten. Met een stopwatch (zit ook op een mobiele telefoon) kun je de tijd bijhouden. Doe je er de volgende keer korter of langer over?

Bekijk het servies nog beter

#4 Tijd is geld — Studio Makkink & Bey, Minuten Servies, 2002

#5 Wijsheid komt met de jaren

Twee geleerde mannen staan op een plein en bestuderen een steen. De mensen om hen heen lopen als marionetten heen en weer, wat een beetje een vreemde sfeer geeft. De man die rechts naar opzij kijkt is een zelfportret van de schilder.

Op de muur links is een zonnewijzer te zien. Deze werkt als volgt: de zon werpt via de pin op de zonnewijzer een schaduw op de wijzer. Afhankelijk van de stand van de zon valt de schaduw op een bepaalde plek op het vlak en toont daarmee de tijd. Maar ook de maan in de lucht vertelt iets over tijd: aan de vorm van de maan kun je zien welk moment in de maand en het jaar het is: staat hij vol, half of is er een sikkel te zien? De stand van de zon en de aarde hebben hier invloed op: we zien de maan deels, niet of helemaal door de zon verlicht.

Bekijk het schilderij nog beter

#5 Wijsheid komt met de jaren — Paul Delvaux, De fasen van de maan III, 1942

Wat denk jij?

Wat heeft met tijd te maken op dit schilderij? Kun je in ieder geval twee dingen noemen?
Waar zie je hier een instrument om tijd mee te meten?

Doen!

Nodig: zon of felle lamp

Kun je met je vingers een zonnewijzer maken? Ga met iemand in de tuin in de zon staan of gebruik een felle lamp. Meet elkaars schaduwen met je handen. Hoeveel handen is je schaduw lang? Zal dat anders zijn in de winter, zomer, lente of herfst? Hoe komt dat?

#6 Tijd kent geen genade

Dit beeld is van gietijzer gemaakt. Het materiaal verandert door de tijd heen. Weersomstandigheden hebben hun invloed, langzaam komt er meer roest en aanslag op de figuur. De tijd heeft hier letterlijk zijn weerslag op het beeld.

Wat denk jij?

Waarom zou dit beeld Grote geesten heten denk je?
Als je zelf een naam voor deze figuur zou mogen verzinnen, wat zou dat dan zijn?
Hoe oud denk je dat deze figuur is? Dus niet het kunstwerk zelf, maar de figuur die is afgebeeldt. Waarom denk je dat?

Doen!

Zoek in je tuin, vanaf je balkon of bij jou in de straat naar objecten / gebouwen waar de tijd ook zijn weerslag op gehad heeft. Hoe zou dit er uit hebben gezien toen het nog nieuw was?

Bekijk het beeld nog beter

#6 Tijd kent geen genade — Thomas Schütte, Grote geesten (figuur nr. 8), 1997

#7 De tijd vliegt voorbij

Met slechts een paar lijnen, vlakken en kleuren heeft de kunstenaar Wassily Kandisnky een ruiter in volle vaart op doek gezet. Hij heeft snelheid willen pakken en vatten in een stilstaand beeld.

Wat denk jij?

Zie je wat het voorstelt?
Wat maakt dat je de beweging, het rennen, kan herkennen?

Bekijk het schilderij nog beter

#7 De tijd vliegt voorbij — Wassily Kandinsky, Lyrisches, 1911

Doen!
Nodig: vel A4 papier, potlood, stopwatch / timer

Je kunt zelf op een bijzondere manier tijd meten. Maak een eenvoudige tekening op een wit vel A4 papier, maakt niet uit wat. Doe dit in twee minuten (zet een timer). Vouw daarna je blad dubbel zodat de tekening aan de buitenkant te zien is en maak één kant van de tekening verder af, gebruik hier weer twee minuten voor. Vouw je vel papier nog een keer dubbel met de tekening aan de buitenkant en vul de tekening aan één kant aan. Doe dit in totaal zo’n vijf keer. Iedere keer twee minuten tekenen. Vouw aan het einde je tekening open.

Kun je zien welk stukje het oudst is, het langst geleden getekend?
En welke het kortst geleden?
Duurde het voor je gevoel lang voordat de tekening klaar was?

Bekijk de collectie

Zoek een werk in de collectie

Filter op onderwijstype

Laatste update

Groep 5-6: Tijd

#1 Een tijd van komen en een tijd van gaan

#2 De tand des tijds

#3 In een mum van tijd

Komt tijd komt raad...

#4 Tijd is geld

#5 Wijsheid komt met de jaren

Wat denk jij?

Doen!

#6 Tijd kent geen genade

#7 De tijd vliegt voorbij

Word Vriend

Koop een ticket en reserveer een tijdslot

Bekijk de collectie

Zoek een werk in de collectie

Filter op onderwijstype

Laatste update

#1 Een tijd van komen en een tijd van gaan

#2 De tand des tijds

#3 In een mum van tijd

Komt tijd komt raad...

#4 Tijd is geld

#5 Wijsheid komt met de jaren

Wat denk jij?

Doen!

#6 Tijd kent geen genade

#7 De tijd vliegt voorbij