:host { --enviso-primary-color: #FF8A21; --enviso-secondary-color: #FF8A21; font-family: 'boijmans-font', Arial, Helvetica,sans-serif; } .enviso-basket-button-wrapper { position: relative; top: 5px; } .enviso-btn { font-size: 22px; } .enviso-basket-button-items-amount { font-size: 12px; line-height: 1; background: #F18700; color: white; border-radius: 50%; width: 24px; height: 24px; min-width: 0; display: flex; align-items: center; justify-content: center; text-align: center; font-weight: bold; padding: 0; top: -13px; right: -12px; } Previous Next Facebook Instagram Twitter Pinterest Tiktok Linkedin Back to top
Les phases de la lune III (De fasen van de maan III)

Les phases de la lune III (De fasen van de maan III)

Paul Delvaux (in 1942)

Vraag maar raak

  • Henk van benthem vroeg

    De stand van de maancikkel geeft toch aan dat de zon ver boven de horizon staat? Het is toch overdag? s'nachts kan de cirkel nooit zo staan. Wat is uw mening?

  • Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

    Beste Henk, de maan suggereert inderdaad dat het dag is en de figuren hebben ook allemaal een duidelijke schaduw, toch heeft de vrouw links een lamp in haar hand, misschien is het wel dag en nacht tegelijk? Paul Devaux wordt beschouwd als een van de belangrijkste Belgische surrealisten en dat verklaard waarom zijn schilderijen niet altijd kloppen met de werkelijkheid. Zelf heeft hij over zijn werk gezegd; '[Het is] de werkelijkheid van het schilderij en niet de echte werkelijkheid [...] Men kan dit surrealistisch noemen, voor mij doet het er niet toe' (Paul Delvaux, 1897-1994; Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Brussel p.45-46).

  • elise vroeg

    wat is de olieverftechniek van dit schilderij?

  • Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

    Beste Elise,
    De techniek gebruikt bij het maken van Les Phases de la lune III is olieverf op doek. Olieverf is verf op basis van pigment en olie. Voorbeelden van oliën die gebruikt worden om olieverf te maken zijn lijnzaadolie, saffloerolie en maanzaadolie.

    Groetjes,
    Nina

Laden...

Bedankt, je vraag is verzonden.

Helaas, er is iets mis gegaan met het verzenden van je vraag. Probeer het aub nog eens.

High-res beeldmateriaal aanvragen

Meer informatie

Twee geleerde mannen staan op een plein tussen twee wetenschappelijke instituten: links een planetarium en rechts een observatorium. De omgeving die wordt belicht door het maanlicht ademt een kille sfeer. De dames en heren lopen als marionetten de steile trap van de sterrenwacht op of af. Ook het dorre landschap met afgedankte zware machines draagt bij aan de sfeer. De geleerden worden gadegeslagen door Paul Delvaux, die zichzelf als voorbijganger rechts van hen heeft geportretteerd.

Lees verder Lees minder

Collectieboek

Collectieboek Bestellen

Specificaties

Titel Les phases de la lune III (De fasen van de maan III)
Materiaal en techniek Olieverf op doek
Objectsoort
Schilderij > Schildering > Tweedimensionaal object > Kunstvoorwerp
Locatie Dit object is in het depot
Afmetingen Hoogte 155 cm
Breedte 175 cm
Makers Kunstenaar: Paul Delvaux
Inventarisnummer St 132
Credits Bruikleen Stichting Museum Boijmans Van Beuningen, 1973
Collectie Moderne Kunst
Verwervingsdatum 1973
Vervaardigingsdatum in 1942
Signatuur rechtsonder: P. Delvaux 11-42
Gerechthebbenden © Fondation Paul Delvaux, St. Idesbald/Belgium, c/o Pictoright Amsterdam, 2018
Herkomst Gustave van Geluwe, Ukkel 1942-1962; A. Van Geluwe 1962-1973; Stichting Museum Boijmans Van Beuningen 1973
Tentoonstellingen Rétrospective Delvaux, Brussel (Palais des Beaux-Arts) 16.12.1944 – 14.01.1945 Verzameling G. van Geluwe, Verviers (Société Royale des Beaux-Arts), Düsseldorf (Kunstverein für die Rheinlande und Westfalen), Otterlo (Kröller-Müller Museum), Oostende (Kursaal), Antwerpen (Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen) maart 1956 – september 1956 Paul Delvaux, Rotterdam (Museum Boijmans Van Beuningen) 13.04.1973 -17.06.1973 Surrealisme uit de ‘Collectie Nederland’, Rotterdam (Kunsthal Rotterdam) 15.06.1996 – 15.09.1996 Van Ensor tot Delvaux: Ensor, Spilliaert, Permeke, Magritte, Delvaux, Oostende (Museum voor Moderne Kunst) 05.10.1996 – 02.02.1997 Paul Delvaux 1897-1994, Brussel (Koninklijk Museum voor de Schone Kunsten) 21.03.1997 – 27.07.1997 Cosmos. Da Goya a De Chirico, da Friedrich a Kiefer – L’arte alla scoperta dell’infinito, Venetië (Palazzo Grassi) 26.03.2000 – 23.07.2000 De Melancholieke Metropool. Stadsbeelden tussen magie en realisme, 1925-1950, Arnhem (Museum Voor Moderne Kunst Arnhem) 20.10.2013 – 23.02.2014 Collectie – surrealisme, Rotterdam (Museum Boijmans Van Beuningen) 11.02.2017 – 28.05.2017
Interne tentoonstellingen De Collectie Verrijkt (2011)
De collectie als tijdmachine (2017)
Collectie - surrealisme (2017)
Externe tentoonstellingen De Melancholieke Metropool: stadsbeelden tussen magie en realisme, 1925-1950 (2013)
Dal nulla al sogno (2018)
Surrealist Art - Masterpieces from Museum Boijmans Van Beuningen (2021)
Dalí, Magritte, Man Ray and Surrealism. Highlights from Museum Boijmans Van Beuningen (2023)
A Surreal Shock. Masterpieces from Museum Boijmans Van Beuningen (2023)
Only the Marvelous is Beautiful (2022)
A Surreal Shock – Masterpieces from Museum Boijmans Van Beuningen (2021)
Onderzoek Toon onderzoek Een droomcollectie - Surrealisme in Museum Boijmans Van Beuningen
Literatuur E. Langui, L. Brandt Corstius, R. Hammacher-Van den Brande, Paul Delvaux, tent.cat. Rotterdam (Museum Boijmans Van Beuningen), 1973, p. 126, cat.nr. 23 M. Butor, J. Clair, S. Hubart-Wilkin, Paul Delvaux. Catalogue de l’oeuvre peint, Brussel 1975, p. 196, cat.nr. 121 B. Emerson, Delvaux, Antwerpen 1985, p. 103 R. Hammacher-Van den Brande, Paul Delvaux, tent.cat. München (Hypo Kulturstiftung), 1989, pp. 66-67, cat.nr. 12 J. Sojcher, Paul Delvaux, Parijs 1991, pp. 27-29, afb. 41 D. Scott, Paul Delvaux: Surrealizing the Nude, Londen 1992, pp. 57-59 Een droomcollectie, tent.cat. Rotterdam (Museum Boijmans Van Beuningen), 2017, cat.nr. 34 afbeelding nr. 45: agenda Museum Boijmans van Beuningen 1985. (EN ROUTE) Arti & urbi: De Stichting Museum Boymans-van Beuningen als steunpilaar onder een Rotterdams museum - 244
Materiaal
Object
Geografische herkomst België > West-Europa > Europa

Entry bestandscatalogus Een droomcollectie - Surrealisme in Museum Boijmans Van Beuningen

Auteur: Marijke Peyser

In het voorjaar van 1934 vindt in Brussel in het Palais des Beaux-Arts de groepstentoonstelling Exposition Minotaure plaats. Vooraanstaande surrealisten, onder wie Giorgio de Chirico, Salvador Dalí, Max Ernst, Alberto Giacometti, Man Ray en Yves Tanguy zijn er met werk vertegenwoordigd.[1] Paul Delvaux bezoekt de tentoonstelling en wordt geraakt door de schilderijen van De Chirico: ‘De verlaten steden, de zwijgende figuren van De Chirico hebben indruk op mij [Delvaux] gemaakt omdat ik voelde dat dit alles beantwoordde aan iets in mij […] dat alles is poëzie, het is een heel poëtisch programma’.[2] In Delvaux’ werken van na 1934 vormen vrouwen, alleen of in een groep, naakt of gehuld in classicistische kleding, het hoofdmotief. Zij zwijgen, soms kijken ze naar elkaar, bijna altijd lijken ze in trance. Zij bevinden zich in een bevreemdende omgeving, vaak een verlaten stedelijk landschap. Deze droomachtige wezens hebben blond haar, grote, donkere ogen, zware borsten en zwart schaamhaar. Soms zijn zij in gezelschap van geklede of naakte mannen of een skelet.

Zelf beschouwt Delvaux zich niet als surrealist. Hij wijst het automatisme van de surrealisten af en verwerpt de sociale revolutie van André Breton en diens geschriften.[3] Delvaux’ werken hebben met hun nachtelijke decors en verstilde figuren weliswaar een droomachtige sfeer, maar de beeldmotieven – zoals stations, antieke gebouwen en de liggende Venusfiguur – verwijzen niet direct naar het surrealisme. Toch wordt hij door kunsthistorici doorgaans tot de Belgische surrealistische beweging gerekend vanwege zijn deelname aan een aantal belangrijke surrealistische tentoonstellingen en zijn contacten met sleutelfiguren als E.L.T. Mesens en René Magritte.

Tussen 1939 en 1942 schildert Delvaux drie versies van Les phases de la lune. De sleutelfiguur in de drie schilderijen is een man met een vergrootglas, professor Otto Lidenbrock, de geoloog die in Jules Verne’s Reis naar het middelpunt van de aarde (1864) speurt naar de oorsprong van het heelal. In een brief aan journalist en Verne-specialist Pierre-André Touttain, verklaart de schilder de aanwezigheid van deze geleerde in zijn oeuvre: ‘Ik was gefascineerd door de fantastische reis naar het midden van het heelal en de nogal komische persoonlijkheid van de professor. De afbeelding van de professor die bezig is een geode te onderzoeken vond ik al aantrekkelijk toen ik tien jaar was. Ik heb toen de afbeelding van Riou gekopieerd en op de muur van mijn kamer vastgeprikt.’[4] Ook voor latere schilderijen zouden de illustraties van Édouard Riou een belangrijke inspiratiebron zijn.

In de eerste versie van Les phases de la lune uit 1939 bestudeert Lidenbrock een fossiel. Een wulpse vrouw, haar borsten omgeven door een grote roze strik, die tegenover hem op een balkon zit, slaagt er niet in zijn aandacht te trekken. Op de achtergrond komt een stoet naakte vrouwen voorbij, aangevoerd door een jongeman. In de tweede versie (1941) zijn we binnenskamers. Een naakte vrouw staart voor zich uit en opnieuw is de aandacht van de professor op een fossiel gericht. Linksachter is een groepje mannen met elkaar in gesprek. Wetenschappelijke attributen duiden hun belangstelling. De deur van het vertrek staat wijd open en geeft zicht op een versteend, doods landschap. Op alledrie de werken is op de achtergrond de wassende of krimpende maan te zien.

 

Noten

[1] Tijdens de opening geeft André Breton een lezing over het surrealisme getiteld ‘Qu’est-ce que le surréalisme?’

[2] Emerson 1985, p. 61.

[3] Rotterdam 1973a, p. 18.

[4] Sojcher 1991, p. 27 en noot 77 verwijzen naar deze brief van Delvaux, d.d. 19 juli 1970, gepubliceerd in ‘Le Cahier Jules Verne’, edit. De l’Herne 1974, p. 108.

Toon onderzoek Een droomcollectie - Surrealisme in Museum Boijmans Van Beuningen
Toon catalogustekst Verberg catalogustekst

Alles over de maker

Paul Delvaux

Antheit 1897 - Veurne 1994

Paul Delvaux studeerde aan de Academie des Beaux-Arts in Brussel. Zijn eerste schilderijen werden sterk beïnvloed door het Vlaams expressionisme van Gustave de...

Bekijk het volledige profiel