:host { --enviso-primary-color: #FF8A21; --enviso-secondary-color: #FF8A21; font-family: 'boijmans-font', Arial, Helvetica,sans-serif; } .enviso-basket-button-wrapper { position: relative; top: 5px; } .enviso-btn { font-size: 22px; } .enviso-basket-button-items-amount { font-size: 12px; line-height: 1; background: #F18700; color: white; border-radius: 50%; width: 24px; height: 24px; min-width: 0; display: flex; align-items: center; justify-content: center; text-align: center; font-weight: bold; padding: 0; top: -13px; right: -12px; } .enviso-dialog-content { overflow: auto; } Previous Next Facebook Instagram Twitter Pinterest Tiktok Linkedin Back to top
Boslandschap met Tobias en de aartsengel Rafaël

Boslandschap met Tobias en de aartsengel Rafaël

Toegeschreven aan: Philips van den Bossche (in circa 1604-1615)

Vraag maar raak

Laden...

Bedankt, je vraag is verzonden.

Helaas, er is iets mis gegaan met het verzenden van je vraag. Probeer het aub nog eens.

High-res beeldmateriaal aanvragen

Meer informatie

Specificaties

Titel Boslandschap met Tobias en de aartsengel Rafaël
Materiaal en techniek Zwart krijt (sporen), pen in bruine inkt
Objectsoort
Tekening > Tweedimensionaal object > Kunstvoorwerp
Locatie Dit object is in het depot
Afmetingen Hoogte 242 mm
Breedte 194 mm
Makers Toegeschreven aan: Philips van den Bossche
Inventarisnummer N 52 (PK)
Credits Bruikleen Stichting Museum Boijmans Van Beuningen (voormalige collectie Koenigs), 1940
Collectie Tekeningen & Prenten
Verwervingsdatum 1940
Vervaardigingsdatum in circa 1604-1615
Signatuur '[..] B' [mogelijk restant van monogram 'PB'] (linksonder, in pen in bruine inkt, buiten de omkadering)
Watermerk geen (vH, 7P)
Conditie inktvraat in de vorm van doorslag van de inkt, vochtschade
Inscripties '15' (linksonder, in pen in bruine inkt)
Verzamelaar Franz Koenigs
Merkteken F.W. Koenigs (L.1023a ontbreekt)
Tentoonstellingen geen
Onderzoek Toon onderzoek Nederlandse tekeningen uit de vijftiende en zestiende eeuw
Literatuur Ilsink 2006, nr. 13 (als ‘uncertain attribution’); Elen 2006, p. 526; London 2006, p. 94 (onder nr. 93); Collection Catalogue 2012 (online)
Materiaal
Object
Geografische herkomst Duitsland > West-Europa > Europa
Geografische herkomst Zuidelijke Nederlanden > Nederlanden > West-Europa > Europa
Geografische herkomst Hongarije > Oost-Europa > Europa

Zie je iets wat niet klopt of heb je aanvullende informatie over dit werk? Stuur ons een berichtje

Entry bestandscatalogus Vroeg Nederlandse tekeningen uit de 15e en 16e eeuw

Auteur: Yvonne Bleyerveld

Door een dichtbegroeid bos met loof- en naaldbomen stroomt een rivier. Tussen de bomen en op het water valt zonlicht, wat is weergegeven door het wit van het papier uit te sparen. Aan de waterkant zit Tobias, de zoon van Tobit uit het gelijknamige, apocriefe Bijbelboek, die op aanwijzing van de aartsengel Rafaël een vis op het droge trekt. Samen reisden zij naar Medië om de tegoeden te innen die de oude, blinde Tobit er had uitstaan. Aangekomen bij de rivier de Tigris sprong een grote vis uit het water die hen dreigde te verslinden. Rafaël zei Tobias het dier te vangen en hart, lever en gal te bewaren (Tobit 6:1-5). Bij thuiskomst dreef hij daarmee boze geesten uit en genas hij zijn vaders ogen.

De tekening werd door Van Regteren Altena toegeschreven aan Philip van den Bossche.1 Hoewel Ilsink de tekening kwalificeerde als ‘onzekere toeschrijving’, lijkt een toeschrijving aan Van den Bossche heel aannemelijk. Het blad is vermoedelijk ooit vochtig geweest, waardoor het in slechte staat verkeert.2 Desondanks is in de toepassing van fijne, vaak korte pennenstreekjes, die in een dicht patroon naast of kruislings over elkaar geplaatst zijn, de tekenstijl van de kunstenaar te herkennen (zie ook inv. nr. N 53). Dit is bijvoorbeeld te zien in de donkere partijen tussen de boomtakken of bij de spiegelingen in het water. Ook komt de combinatie van loofbomen met fragiele getekende sparrenbomen of lariksen vaker voor op tekeningen van Van den Bossche.3 Bovendien zijn Tobias en de engel tamelijk stevig en volumineus uitgevoerd, vergelijkbaar met de manier waarop de figuren op enkele gesigneerde landschapstekeningen van de kunstenaar weergegeven zijn.4

De tekening is aan alle kanten bijgesneden, het meest aan de rechter- en onderkant, waarbij de voeten en vleugels van de aartsengel en de staart van de vis zijn afgesneden en de figuren nog erg krap in de hoek gedrukt zitten. Een boslandschap dat sterk overeenkomt met dit landschap – maar groter van formaat, uitgevoerd in zwart krijt en zonder de figuren op de voor- en de sparrenbomen op de achtergrond – bevindt zich in de Biblioteca Ambrosiana in Milaan.5 Hoe deze twee tekeningen zich tot elkaar verhouden is echter moeilijk te zeggen. Mogelijk is de tekening in Milaan, die minder uitgewerkt is dan die in Rotterdam, een voorstudie voor de hier besproken tekening.

Noten

1 Informatie inventariskaart.

2 Waarbij kan worden opgemerkt dat de bruine vlekken in de tekening het gevolg van zijn van de doorwerking van de inkt en geen deel uitmaken van de oorspronkelijke tekening.

3 Vergelijk N 53 en Landschap met een schaapsherder en de zon die door de wolken breekt, Brussel, Bibliothèque Royale Albert I, inv. nr. F 20225,f; Ilsink 2006, nr. 5. Vergelijk ook de aan Van den Bossche toegeschreven tekening Twee lariksen, veiling Londen (Christie’s), 5 december 2006, nr. 93.

4 Vergelijk bijvoorbeeld de bij inv. nr. N 53 genoemde tekening in Brussel en Boslandschap met zes converserende mensen, Wenen, Albertina, inv. nr. 8182; Ilsink 2006, nr. 2.

5 Ilsink 2006, p. 351. Een foto van de tekening, die 325 x 242 mm meet, bevindt zich in het RKD te Den Haag, gedocumenteerd als ‘Roelandt Savery of Paulus van Vianen?’.

Toon onderzoek Nederlandse tekeningen uit de vijftiende en zestiende eeuw
Toon catalogustekst Verberg catalogustekst

Alles over de maker

Philips van den Bossche

werkzaam 1604 - 1615

Bekijk het volledige profiel