Vier zwijnen

Auteur: Yvonne Bleyerveld

Tegen een met struikgewas begroeide helling zijn een enigszins kromgegroeide naaldboom en een dode boomstronk uitgebeeld. Zij zijn beide gedetailleerd uitgewerkt. De zeer fijne lijnvoering, in combinatie met zachte wassingen in bruin, is kenmerkend voor de tekenstijl van Paulus van Vianen, wiens tekeningen vaak een bijzonder fragiel, ijl karakter hebben.¹ De tekening laat zich vergelijken met de Boomstudies op de verso van een tekening in Utrecht, uitgevoerd in penseel en grijze inkt, die omstreeks 1602 gedateerd wordt.² Vergelijkbaar zijn ook Rotsachtig landschap met bomen (van in of vóór 1603) en Studie van een knoestige boom (vóór of in 1607) op de keerzijden van twee tekeningen in Amsterdam, die op eenzelfde verfijnde manier zijn uitgevoerd met pen en wassingen in grijs, roze en blauwgroen.³ De Rotterdamse tekening zal in dezelfde periode als deze drie boomstudies zijn ontstaan, dus omstreeks 1602-1607.

Van de vier zwijntjes op de keerzijde van het blad zijn er twee gedeeltelijk door het kader afgesneden. Het lijkt te gaan om snelle, spontane schetsen ‘naar het leven’. Er zijn slechts twee andere dierstudies van Paulus van Vianen bekend, een tekening met twee voor een wagen gespannen trekpaarden en blad met diverse dieren, waaronder een os en een olifant.⁴