Il cavaliere (De ruiter)

Bij Marini's eerste ruiterbeelden was de mens nog steeds middelpunt en maat der dingen; ook kwamen de fysiologische en individuele karaktertrekken van man en paard duidelijk naar voren; weinig hadden ze echter nog te maken met het klassieke ruiterstandbeeld uit de Romeinse tijd, de Renaissance of de ruiters uit de Etruskische schilderkunst waarmee Marini zich verwant voelde. Langzamerhand ontwikkelt hij zich, via een strengere vorm en geometrischer ordening, tot een vormgever van datgene wat hij in mens en dier als het wezenlijke ervaart. Het gaat hem niet om het 'portret', niet om het weergeven van een gebaar of beweging maar om het treffen van één moment waarin de totaliteit vervat is, waarin 'alles is zoals het is'. De menselijke figuur wordt steeds kleiner, dierlijker bijna, hij is niet meer de ruiter die leidt, maar degene die geleid wordt, voortgestuwd. Na de Tweede Wereldoorlog ervaart Marini dit voortstuwen meer en meer als onafwendbaar, 'als het verlies van het paradijs', 'het einde van de wereld'; zijn beelden verliezen het speelse of het door het goddelijke aangeraakte, en worden dramatischer, demonischer en angstaanjagnder. Marini: 'ik probeer... het laatste stadium in de oplossing van een mythe weer te geven, de mythe van het heldhaftige overwinningsrijke individu. van de 'uomo di virtù' 'man van eer' van de humanisten. De in de laatste veertien jaar ontstane werken willen niet heldhaftig zijn, maar tragisch' (1958). Deze ruiter uit 1947, voorafgegaan door een bijna identieke ruiter in hout, kijkt echter nog onbevangen omhoog, de vorm is open naar de ruimte toe. Krassen, kerven en lijne in het brons accentueren de stilering van vlakken en details en geven het meer kleur en lijn.