:host { --enviso-primary-color: #FF8A21; --enviso-secondary-color: #FF8A21; font-family: 'boijmans-font', Arial, Helvetica,sans-serif; } .enviso-basket-button-wrapper { position: relative; top: 5px; } .enviso-btn { font-size: 22px; } .enviso-basket-button-items-amount { font-size: 12px; line-height: 1; background: #F18700; color: white; border-radius: 50%; width: 24px; height: 24px; min-width: 0; display: flex; align-items: center; justify-content: center; text-align: center; font-weight: bold; padding: 0; top: -13px; right: -12px; } Previous Next Facebook Instagram Twitter Pinterest Tiktok Linkedin Back to top
rasée L.H.O.O.Q. (L.H.O.O.Q. geschoren)

rasée L.H.O.O.Q. (L.H.O.O.Q. geschoren)

Marcel Duchamp (in 3 januari 1965)

Vraag maar raak

Laden...

Bedankt, je vraag is verzonden.

Helaas, er is iets mis gegaan met het verzenden van je vraag. Probeer het aub nog eens.

High-res beeldmateriaal aanvragen

Meer informatie

Specificaties

Titel rasée L.H.O.O.Q. (L.H.O.O.Q. geschoren)
Materiaal en techniek Offset op papier
Objectsoort
Gelegenheidsgrafiek > Prent > Tweedimensionaal object > Kunstvoorwerp
Locatie Dit object is in het depot
Afmetingen Hoogte 210 mm
Breedte 277 mm
Makers Kunstenaar: Marcel Duchamp
Inventarisnummer MB 1996/3 (MK)
Credits Aankoop 1996
Collectie Moderne Kunst
Verwervingsdatum 1996
Vervaardigingsdatum in 3 januari 1965
Signatuur rechtsonder: Marcel Duchamp
Herkomst Henry Geldzahler, New York 1965-1996; Christie’s New York, 8 mei 1996, lot. 140
Tentoonstellingen The Almost Complete Works of Marcel Duchamp, Londen (Tate Gallery) 18.06.1966 – 31.07.1966 Marcel Duchamp: 66 Creative Years, Milaan (Galleria Schwarz) 12.12.1972 – 28.02.1973 Marcel Duchamp, Philadelphia (Philadelphia Museum of Art) 22.09.1973 – 11.11.1973, New York (The Museum of Modern Art) 03.12.1973 – 10.02.1974, Chicago (The Art Institute of Chicago) 09.03.1974 – 21.04.1974 L’Oeuvre de Marcel Duchamp, Parijs (Centre Pompidou, Musée national d’art moderne) 31.01.1977 – 02.05.1977 Marcel Duchamp, Venetië (Palazzo Grassi) 04.04.1993 – 18.07.1993 Binnenste Buiten. Museum Boijmans Van Beuningen op bezoek, Rotterdam (Kunsthal) 06.02.2010 – 16.05.2010
Onderzoek Toon onderzoek Een droomcollectie - Surrealisme in Museum Boijmans Van Beuningen
Literatuur A. D’Harnoncourt, K. McShine, Marcel Duchamp, tent.cat. New York (The Museum of Modern Art), Philadelphia (Philadelphia Museum of Art), 1973, p. 315, cat.nr. 185 C. Tomkins, Duchamp. A Biography, Londen 1997, p. 436 F.M. Naumann, Marcel Duchamp of de kunst om [niet] in herhalingen te vervallen, vert. J. Groot, Antwerpen 1999, pp. 257, 259 F.M. Naumann, Marcel Duchamp: the Art of Making Art in the Age of Mechanical Reproduction: an Exhibition Catalogue, tent.cat. New York (Achim Moeller Fine Art), 1999, p. 257, afb. 312 A. Schwarz, The Complete Works of Marcel Duchamp, New York 2000, p. 849, cat.nr. 615 K. von Berswordt-Wallrabe, Marcel Duchamp: Die Schweriner Sammlung, Schwerin 2003, pp. 212-213 B. Marcadé, Marcel Duchamp. La vie à crédit, Parijs 2007, p. 484 Een droomcollectie, tent.cat. Rotterdam (Museum Boijmans Van Beuningen), 2017, cat.nr. 49
Materiaal
Object
Techniek
Offsetdruk > Machinaal (vlakdruk) > Vlakdruktechniek > Druktechniek > Techniek > Materiaal en techniek

Entry bestandscatalogus Een droomcollectie - Surrealisme in Museum Boijmans Van Beuningen

Auteur: Bert Jansen

De retrospectieve tentoonstelling in 1963 in het Pasadena Art Museum laat zien hoe de ster van Marcel Duchamp op zijn oude dag is gerezen, vooral door de nieuwe generatie popartkunstenaars die in de readymades van Duchamp een voorbeeld zien voor hun toepassing van objecten uit de massacultuur in de beeldende kunst. Getipt door haar zoon die betrokken was bij de tentoonstelling, besluit de verzamelaar Mary Sisler alles van Duchamp te kopen waar ze de hand op kan leggen.[1] Via galerie Cordier & Ekstrom in New York worden in Frankrijk in korte tijd 63 werken opgespoord en door haar aangeschaft. Daartoe behoort ook een pakket van 79 aantekeningen, die niet in La boîte verte zijn opgenomen en die Duchamp in 1967 in La boîte blanche zou publiceren. Verder bevat de collectie van Sisler veertien replica’s van de readymades die in 1964 in een oplage van acht op de markt zijn gebracht door de Milanese galeriehouder Arturo Schwarz. De collectie van Sisler ging na de start bij galerie Cordier & Eckstrom in januari 1965 op tournee langs enkele steden in de Verenigde Staten en daarna naar Australië en Nieuw Zeeland.

Duchamp ontwerpt de uitnodiging voor de voorbezichtiging op 13 januari 1965 in New York. Hij kiest hiervoor een speelkaart met een afbeelding van Leonardo da Vinci’s Mona Lisa (ca. 1503), die hij voorziet van het onderschrift rasée L.H.O.O.Q. Daarmee verwijst hij naar zijn actie in 1919 toen hij een ansichtkaart van de Mona Lisa voorzag van een snor en een sikje en het onderschrift L.H.O.O.Q., hetgeen hardop gezegd in het Frans klinkt als ‘Zij heeft een hete kont’. Het onderschrift slaat op de mogelijke homoseksualiteit van Da Vinci waarover Freud had geschreven.[2] Verder zal de actie van Duchamp zijn ingegeven als een sneer naar de absurde populariteit van het schilderij van Da Vinci anno 1919 bij de viering van de vierhonderdste sterfdag van de kunstenaar, waardoor het zich uitstekend leende voor een dadaïstische karikatuur.[3] Het originele exemplaar van L.H.O.O.Q. bevindt zich in de collectie van Sisler. Haar verzameldrift geeft aan hoezeer Duchamps populariteit ook gepaard gaat met idolate bewondering. Zo bezien is deze uitnodigingskaart te begrijpen als een ironisch commentaar op zijn eigen succes. Wellicht is de herinnering aan zijn vroegere actie ook ingegeven door de massale toeloop in 1963 in Washington en New York als de Mona Lisa wordt uitgeleend door het Louvre. Bijna twee miljoen bezoekers schuifelen in dikke rijen in zes weken tijd voor het schilderij langs.

Ook de titel Not seen and/or less seen of/by Marcel Duchamp and/or Rrose Sélavy 1904-1964 is ironisch te begrijpen. Behalve het eerste deel van de zin, Not seen and/or less seen, komt deze overeen met de titel die hij aan zijn eigen overzichten van zijn oeuvre in La boîte-en-valise en in Pasadena had gegeven. De toevoeging zou erop kunnen duiden dat hij niet verantwoordelijk is voor de samenstelling van deze tentoonstelling.

 

Noten

[1] Marcadé, 2007, p. 484.

[2] S. Freud, Eine Kindheitserinnerung des Leonardo da Vinci, 1910. Een Engelse vertaling verscheen in 1916, waarvan Duchamp kennis kan hebben genomen via zijn mecenas Walter Arensberg.

[3] Tomkins 1997, p. 221.

Toon onderzoek Een droomcollectie - Surrealisme in Museum Boijmans Van Beuningen
Toon catalogustekst Verberg catalogustekst

Alles over de maker

Marcel Duchamp

Blainville-Crevon 1887 - Neuilly-sur-Seine 1968

Marcel Duchamp kan beschouwd worden als een van de grondleggers van het dadaïsme en de conceptuele kunst. Hij werd onder meer bekend met zijn 'ready mades':...

Bekijk het volledige profiel