Auteur: Yvonne Bleyerveld
De tekenaar, graveur en prentuitgever Pieter de Jode de Oude was de zoon van Gerard de Jode (1509/17-1591), die uit Nijmegen afkomstig was en zich op zijn laatst in 1547 als graveur, kaartenmaker en prentuitgever in Antwerpen gevestigd had.1 Volgens Karel van Manders Schilder-boeck (1604) was Pieter de Jode een leerling van Hendrick Goltzius, maar prenten van De Jode naar Goltzius’ ontwerp zijn niet bekend. Hij werkte vermoedelijk in diens atelier in de late jaren 1580 en vroege jaren 1590, toen hij prenten graveerde naar ontwerpen van Bartholomeus Spranger in een vergelijkbare techniek als Goltzius’ gravures naar Spranger.2
Omstreeks 1595 reisde Pieter de Jode naar Rome en Parijs. In 1599-1600 werd hij toegelaten tot het Antwerpse Sint-Lucasgilde, waar hij diverse bestuurlijke functies vervulde. In 1602 trouwde hij met Suzanna Verhulst, een schoonzuster van Jan Brueghel de Oude. Zijn leerling was Nicolaes Rijckmans. In Italië graveerde De Jode naar Italiaanse meesters als Francesco Vanni, Titiaan en Jacopo Bassano. Terug in Antwerpen graveerde hij boekillustraties voor uitgaven van Christoffel Plantijn en voor publicaties van Jacob Cats (naar ontwerpen van Adriaen van der Venne), waaronder diens Houwelick (1625). Hij maakte ook gravures naar ontwerpen van Sebastiaan Vrancx, Otto van Veen, Rubens en Anthony van Dyck. Vermoedelijk heeft Pieter de Jode veel ontwerpen voor prenten getekend. Slechts weinige van zijn tekeningen kunnen echter met prenten in verband gebracht worden.
Ook de zoon van Pieter de Jode, Pieter de Jode II (1604-1674?), was graveur en prentuitgever en een leerling van zijn vader.
Noten
1 Deze biografie is gebaseerd op Turner 1996, dl. 17, pp. 598-599 (C. van Mulders). Als geboortejaar van Pieter de Jode wordt daar 1570 vermeld. Uit nog niet gepubliceerd archiefonderzoek van Peter van der Coelen blijkt dat hij in 1573 geboren is. Met dank aan Peter van der Coelen.
2 Leesberg in New Hollstein 2012, p. liii.
