:host { --enviso-primary-color: #FF8A21; --enviso-secondary-color: #FF8A21; font-family: 'boijmans-font', Arial, Helvetica,sans-serif; } .enviso-basket-button-wrapper { position: relative; top: 5px; } .enviso-btn { font-size: 22px; } .enviso-basket-button-items-amount { font-size: 12px; line-height: 1; background: #F18700; color: white; border-radius: 50%; width: 24px; height: 24px; min-width: 0; display: flex; align-items: center; justify-content: center; text-align: center; font-weight: bold; padding: 0; top: -13px; right: -12px; } .enviso-dialog-content { overflow: auto; } Previous Next Facebook Instagram Twitter Pinterest Tiktok Linkedin Back to top

Koop een ticket en reserveer een tijdslot

Zonder tijdslot kun je het depot niet bezoeken
Ontdek het depot eenmalig of vaker als een privilege- of vriendenpashouder

Tickets

Word Vriend

Wil jij ook meer Boijmans beleven of geef je een Vriendschap cadeau? Word dan Vriend en word uitgenodigd voor de jaarlijkse Museumpark Vriendendag. Zien we jou of jouw vriend snel in het depot?

Word vriend
Lees voor

Verborgen schatten

De collectie van Museum Boijmans Van Beuningen bestaat uit meer dan 154.000 objecten, waarvan slechts 8% wordt getoond ‘op zaal’. In deze rubriek kiezen museummedewerkers hun favoriete kunstwerken, nu nog verborgen achter gesloten deuren, maar straks te zien in het depot. Deze keer de keus van Friso Lammertse, conservator oude schilder- en beeldhouwkunst.

"Onze collectie oude schilder- en beeldhouwkunst bestaat uit ongeveer 900 schilderijen en 200 sculpturen, van circa 1300 tot ongeveer 1850-1860. De collectie oude kunst telt relatief veel kleine schilderijen en bevat een flink aantal ongelofelijk mooie werken. We hebben heel veel Nederlandse schilderkunst uit de zeventiende en negentiende eeuw en redelijk veel Italiaanse en Franse schilderkunst. Zo zijn we het enige museum in Nederland dat zowel een Titiaan als een Watteau in de collectie heeft. En ook nog een schilderij van Dürer! Uiteraard kunnen we die vele honderden schilderijen en beeldhouwwerken niet allemaal in het museum laten zien. Om allerlei redenen moeten we keuzes maken wat we wel en niet ophangen en neerzetten. Met een paar van onze ‘verborgen schatten’, die straks in het depot gelukkig wél allemaal te zien zullen zijn, heb ik een bijna persoonlijke band."

Middeleeuws beeld
Arnold de Maeler en Reinier van Thienen, Beeld van de heilige Leonardus, 1480, geelkoper, 56 x 18 x 14 cm.

Middeleeuws beeld

"Dit koperen beeld behoort tot het mooiste dat we uit de vijftiende eeuw hebben. Het is gemaakt voor een kerk in Zoutleeuw, vlakbij Brussel. Het interieur van deze kerk heeft als een van de heel weinige de Beeldenstorm bijna gaaf doorstaan. Alle altaarstukken staan er nog. In de negentiende eeuw zijn een paar kunstwerken verkocht, waaronder dit beeld van de heilige Leonardus uit ongeveer 1480. Voor een middeleeuws beeld is het heel bijzonder dat je weet waar het vandaan komt en dat je ook de namen van de kunstenaars kent. De ontwerper is De Maeler en Van Thienen heeft het beeld vervolgens in geelkoper gegoten. We zien een heilige in monnikskleding, met een lantaarn in zijn hand. Veel middeleeuwse beelden zijn geïdealiseerd, maar deze heilige heeft juist een hele karakteristieke kop: emotioneel en persoonlijk."

Bekijk dit werk op de Collectie Online
Nederlandse schilderkunst (I)
Hendrik Maertensz Sorgh, Meisje aan het venster, 1659, olieverf op paneel, 21 x 18 cm.

Nederlandse schilderkunst (I)

"Ik vind dit persoonlijk een heel leuk schilderijtje, maar omdat het zo klein is wordt het niet vaak uitgekozen om op zaal te hangen. Bijzonder is de uitsnede: het grootste deel van het paneeltje wordt namelijk ingenomen door de architectuur. Dat is iets wat je niet zo vaak tegenkomt bij zeventiende-eeuwse schilderijen. De charme zit vooral in de drie figuren. Het meisje dat uit het venster hangt, en de twee jongens die proberen om over haar schouders heen een glimp op te vangen van wat zich op straat afspeelt. De beschouwer weet niet waar ze zo aandachtig naar kijken. Door die pispot aan de muur kun je wel op bepaalde gedachtes komen. Ze zouden die pot toch niet net vanuit het raam hebben geleegd? Een gewoonte waar in de zeventiende eeuw herhaaldelijk over geklaagd werd…"

Bekijk dit werk op de Collectie Online

Met een paar van onze ‘verborgen schatten’, die straks in het depot gelukkig wél allemaal te zien zullen zijn, heb ik een bijna persoonlijke band.

Friso Lammertse, conservator oude schilder- en beeldhouwkunst.

Nederlandse schilderkunst (II)
Barend Cornelis Koekkoek, Berglandschap bij ondergaande zon, 1849, olieverf op paneel, 38 x 51 cm

Nederlandse schilderkunst (II)

"Op dit moment hangt er bijna geen vroege negentiende-eeuwse Nederlandse schilderkunst in het museum, terwijl die periode wel goed vertegenwoordigd is in onze collectie. Het werk uit die tijd is misschien ook een beetje uit de mode geraakt. Bijzonder aan ‘Berglandschap bij ondergaande zon’ is het Italiaanse licht dat door het schilderij heen schemert, wat een prachtige sfeer oproept. Vermoedelijk is de voorstelling een weergave van het Neanderthal, het dal in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen waar de Neanderthalers hun naam aan ontlenen. Vanaf de zeventiende eeuw zijn Nederlandse schilders al zogeheten Italianiserende landschappen aan het maken: ze verwerken in hun kunstwerken mediterrane wolken en een goudgeel licht. Dat samen suggereert een verlangen naar zon en een ander soort leven. In de vroege negentiende-eeuwse kunst zit een diepe liefde voor evenwichtige schoonheid, mooie luchten, en voor mensen die vrolijk door het landschap wandelen. Het is bijna een ideaalbeeld. Ikzelf ervaar ook een aangename emotie wanneer ik naar het schilderij kijk, het roept zelfs een vakantiegevoel bij me op."

Bekijk dit werk op de Collectie Online
Italiaanse schilderkunst
Bernardo Cavallino, De heilige Catharina van Alexandrië, 1645-1655, olieverf op doek, 68 x 58 cm.

Italiaanse schilderkunst

"Zeventiende-eeuwse Italiaanse schilderkunst is in Nederland maar spaarzaam aanwezig. Dit is een van de mooiste werken die we op dit gebied hebben. Het is gemaakt door de Napolitaanse schilder Cavallino. Wat ik er zo mooi aan vind, is de makkelijke manier van schilderen en de heel eigen penseelvoering. Cavallino is een schilder die je gemakkelijk herkent aan zijn handschrift. Bijzonder is de melancholieke blik van de heilige Catharina en ook haar handgebaar. Dat iele takje is een palmblad, een traditioneel symbool voor roem en overwinning. Het takje rust op een houten wiel, het martelwerktuig waarop Catharina de dood vond. Het schilderij heeft niets van de triomfantelijkheid van het lijden dat je nog wel eens in die tijd tegenkomt. Het ademt eerder diepe weemoed."

Bekijk dit werk op de Collectie Online
Nederlandse schilderkunst (III)
Cornelis van Dalem, Het begin van de beschaving, 1560-1570, olieverf op paneel, 88,5 x 164 cm.

Nederlandse schilderkunst (III)

"Dit prachtige zestiende-eeuwse landschap van Cornelis van Dalem stelt het begin van de beschaving voor. Het is een wonderlijk rotslandschap, waar wat mannen en vrouwen in dierenvellen rondlopen. Hoe Van Dalem de bomen tegen de lucht heeft geschilderd is van diepe schoonheid. Het is heel bijzonder dat je als kunstenaar met het schilderen van bomen en lucht een emotie kunt creëren die niet te beschrijven valt. Dat is wat je met schilderkunst toch wilt: dat het iets overstijgt – dat vind ik uitzonderlijk. Ik kijk ook altijd naar het vakmanschap van de kunstenaar. Tot aan de negentiende eeuw is er een onderscheid in vakbekwaamheid, dus wat iemand ‘kon’. Zonder een goede techniek bestond je niet als kunstenaar. Het is ook voor ons heel aangenaam om te kijken naar plooien die mooi zijn geschilderd of gezichten die bijna driedimensionaal zijn afgebeeld. Ik heb een diepe bewondering voor schilders die zulke technieken beheersen."

Bekijk dit werk op de Collectie Online

Depot Journaal

Dit artikel is eerder gepubliceerd in Depot Journaal #2 dat deel uitmaakt van een serie van 6. Wil je graag alle gedrukte edities thuis ontvangen? Stuur dan een email naar info@boijmans.nl met je volledige naam en adres, plus de vermelding ‘ontvangst Depot Journaal’.