Landschap met een stad aan een rivier

Auteur: Judith Niessen

De techniek van dit rivierlandschap – pen in inkt en blauwe en bruine wassingen – is typerend voor een grote groep anonieme tekenaars die werkten in de stijl van Gillis van Coninxloo. Ook deze tekening is gemaakt door zo’n anonymus en de compositie is een pastische van typische Coninxloo-elementen. De dijk aan de linkerzijde, de boom die links de voorstelling afsluit, de rivier met slanke huizen aan weerszijden en de boomstronk als repoussoir, het is allemaal terug te vinden in prenten, tekeningen en schilderijen uit de Coninxloo-groep.¹ De boomstronk voorin en de dijk langs het water zijn bijvoorbeeld ontleend aan prenten naar Coninxloo’s ontwerp, zoals het Landschap met Oordeel van Paris, dat door Nicolaes de Bruyn in 1600 is gegraveerd (afb.). Mede dankzij deze prenten kenden dergelijke weidse landschappen met boompartijen op de voorgrond naar ontwerp van Gillis van Coninxloo grote navolging.

Ook de manier waarop deze voorstelling is getekend, is duidelijk door Coninxloo geïnspireerd. Niet alleen de krullerige bladeren verwijzen naar de landschapsschilder, de staccato getekende huizen vinden eveneens bij hem hun oorsprong, zoals te zien is in het weidse Berglandschap met kasteel in Dresden.²