Tenhemelopneming van Maria

Auteur: Esmé van der Krieke

Dit is een van de weinige vroeg-Italiaanse tekeningen in de collectie van het museum die niet verloren ging tijdens de desastreuze museumbrand in 1864, al raakte deze wel beschadigd.^[1] Ondanks de zwartgeblakerde delen aan de onderkant van het blad en de waterschade meer in het midden bleef de voorstelling niettemin goed herkenbaar. Het betreft een compositietekening voor een Tenhemelopneming van Maria, uitgevoerd in losse inktlijnen en met scherpe arceringen over een zwartkrijtschets.

De oude toeschrijving van het blad stond zeer waarschijnlijk op naam van Francesco Vanni (1563/1565-1610), een kunstenaar die in een museuminventaris uit 1852 in verband wordt gebracht met de enige Italiaanse tekening die een Hemelvaart van Maria toont. Later schreef Felton Gibbons het werk aan de Florentijnse zestiende-eeuwse kunstenaar Giovanni Battista Naldini toe, dit vanwege gelijkenissen tussen de schaduwrijke gezichten van de figuren en de haastige lijnvoering op bladen van Naldini in Florence en Princeton.^[2] Catherine Monbeig Goguel herkent in ons blad ook eigenschappen van Naldini, maar beschouwt het ronde hoofd van Maria en de donkere omlijningen rondom de ogen van de putti eerder als kenmerkend voor Jacopo Zucchi (1542-1596).^[3] In een van Zucchi’s tekeningen in Florence hebben vergelijkbare putti inderdaad dezelfde karakteristieke zwarte contouren rondom de ogen als in onze tekening.^[4] Toch is de Rotterdamse tekening volgens Monbeig Goguel van mindere kwaliteit dan voor genoemde twee kunstenaars gebruikelijk is, waardoor ze een toeschrijving aan een van hen uitsluit. Aangezien beiden in de tweede helft van de zestiende eeuw in Florence werkzaam waren, placeren we de kunstenaar van onze tekening voorlopig wel in deze omgeving en in dit tijdperk.