Twee studies van koeien

Auteur: Gert Jan van der Sman

Staande en liggende runderen vormden bij gelegenheid het onderwerp van studie van gevestigde zestiende-eeuwse kunstenaars als Polidoro da Caravaggio (ca. 1500-1543) en Baccio Bandinelli (1488-1560). In een roodkrijtstudie van eerstgenoemde in New York zijn twee rustende koeien naast elkaar getekend.^[1] In de Rotterdamse tekening daarentegen roept de mise en page, met twee dieren boven elkaar, nog altijd de indeling van bladen uit vijftiende-eeuwse tekenboeken in herinnering.

Hoewel het papier van de tekening een watermerk heeft dat mogelijk als vijftiende-eeuws en Venetiaans kan worden aangemerkt, wijst de tekenstijl op een datering in de eerste helft van de zestiende eeuw. Giulio Campagnola (1482-na 1515) behoort tot de groep van Venetiaanse tekenaars die in die periode veel in pen en bruine inkt werkte, maar hij legde zich voornamelijk toe op landschappen. Bovendien was zijn lijnvoering scherper en subtieler. Zijn getekende oeuvre biedt daarmee te weinig aanknopingspunten om de Rotterdamse tekening in diens omgeving te situeren. Zijn adoptiefzoon Domenico Campagnola (ca. 1500-1564) komt evenmin in aanmerking; hij bezat een veel krachtiger hand van tekenen. Bij gebrek aan specifiek vergelijkingsmateriaal dient te worden volstaan met de algemene aanduiding Noord-Italiaans, eerste helft zestiende eeuw.