Studie van manshoofd met baard en hoed

Auteur: Albert Elen

Te oordelen naar de oude inscriptie aan de bovenrand van de tekening, werd dit kleine werk ooit als een portret van Giovanni Battista Maganza (ca. 1513-1586) beschouwd. Het gaat dan vrijwel zeker om de uit Vicenza afkomstige kunstenaar Maganza senior, en niet om diens gelijknamige kleinzoon die ook kunstenaar was.^[1] Een vroege toeschrijving aan Jacopo Tintoretto (ca. 1518-1594), geannoteerd in de classificatiecode van de verzamelaar Sagredo, waarbij ‘I.T.’ staat voor Iacopo Tintoretto, werd resoluut verworpen door Tietze/Tietze-Conrat (1944). Byam Shaw (1967) schreef de tekening pas veel later op overtuigende wijze toe aan Jacopo’s zoon Domenico en beoordeelde dit vroege werk van de kunstenaar als ‘voortreffelijk’ en ‘onmiskenbaar Tintorettesk’.

Het enige bekende portret van Giovanni Battista Maganza senior is een anonieme zeventiende-eeuwse Italiaanse gravure waarop een inscriptie staat met zowel diens voornaam als diens alias Magagnò.^[2] Dit postuum gemaakte portret was waarschijnlijk op een zoekgeraakt schilderij gebaseerd en stelt een jongere man voor van wie de gelaatststrekken nauwelijks gelijkenis vertonen met die van de man op het getekende portret. De enige overeenkomst is dat beiden een hoed dragen en een baard hebben, maar die baard is dan weer niet van dezelfde lengte. Bij gebrek aan een beter portret van Maganza kan de identiteit van de man op de Rotterdamse tekening dus niet met zekerheid worden vastgesteld.