Auteur: Judith Niessen (2012-11-27)
Rogier van der Weyden werd als Rogier de le Pasture in 1399 of 1400 geboren in Doornik als zoon van Henry de le Pasture (overleden 1425/26) en zijn vrouw Agnès de Wattrelos.1 Over zijn jeugd en eerste opleidingsjaren is niets bekend. In 1527 wordt Rogier in Doornik vermeld als leerling van Robert Campin (actief in Doornik 1406-1445). Gezien zijn leeftijd, hij is dan al 27 jaar, wordt er vanuit gegaan dat hij in dat atelier als een gekwalificeerde assistent (gezel) werkzaam was.2 In 1532 schreef Rogier zich in bij het gilde als onafhankelijk schilder. In 1435 werd Rogier van der Weyden voor het eerst in Brussel vermeld, waar hij in ieder geval vanaf 1436 de functie van stadsschilder vervulde. Rogier trouwde met de Brusselse Elisabeth (Ysabel) Goffart (1405- 1477). Een van zijn kinderen, Pieter (ca. 1437- ca. 1516) zou na zijn dood zijn atelier overnemen.3 In het jubeljaar 1450 reisde de schilder naar Italië. Hij is zeker in Rome geweest en heeft vermoedelijk ook Florence aangedaan. Na zijn terugkeer zou hij tot aan zijn dood op 18 juni 1464 in Brussel blijven wonen. Hij werd begraven in de Sint Goedele-kerk.
Geen van Rogiers werken zijn met zekerheid aan te wijzen in eigentijdse documenten. Het Miraflores-altaarstuk in Berlijn, Christus aan kruis in het Escorial en de Kruisafname in Madrid zijn echter vrijwel zeker van zijn hand.4 Rogier van der Weyden is samen met Jan van Eyck, de belangrijkste vroeg-Nederlandse schilder. De invloed van zijn doeltreffende composities en ingehouden maar invoelbare dramatiek reikte tot ver buiten de grenzen van de Nederlanden. Zijn composities en motieven werden tot diep in de zestiende eeuw veelvuldig gekopieerd of als uitgansgpunt genomen voor nieuwe voorstellingen. Lijnvoering speelt een belangrijke rol in Rogiers schilderstijl. Hij benadrukte niet alleen de contouren in zijn schilderijen maar wist aan de hand daarvan voor een belangrijk deel de expressie van zijn voorstellingen te bepalen. Het vermoeden bestaat dat tekeningen een cruciale rol hebben gespeeld in de overdracht van Rogiers motieven naar volgende generaties, zoals kan worden afgeleid uit de groep tekeningen waarvan een aantal gemerkt zijn met een r. Hiervan wordt gedacht dat het uitwerkingen betreffen van oorspronkelijke schetsen van Rogier zelf (zie inv. nrs. N 81, MB 1398 en MB 1409). Ondanks de belangrijke rol die de tekenkunst bij Rogier inneemt, wordt slechts een tekening unaniem als eigenhandig beschouwd: Portret van een jonge vrouw in Londen.5
Noten
1 Deze biografie is gebaseerd op S. Kemperdick, ‘Robert Campin, Jacques Daret and Rogier van der Weyden’ in Frankfurt/Berlin 2008, pp. 60-72 en G. Zeman en F. Koreny in Antwerp 2002, pp. 67-70.
2 Kemperdick in Frankfurt/Berlin 2008, pp. 61-64.
3 L. Campbell in Leuven 2009, p. 106.
4 Berlijn, Gemäldegalerie, Staatliche Museen, inv. nr. 534A; Frankfurt/Berlin 2008, nr. 29; Madrid, El Escorial, Real Monasterio de San Lorenzo, inv. nr. 10014602; Leuven 2009, p. 48, ill. 10; Madrid, Museo del Prado, inv. nr. 2825; Frankfurt/Berlin 2008, p. 76, ill. 49. Kemperdick in Frankfurt/Berlin 2008, pp. 68-69 met verwijzing naar de bronnen
5 Londen, British Museum, inv. nr. 1874.8.8.2266; Leuven 2008, nr. 24.
