Het museum van de 22e eeuw
De collectie van Museum Boijmans Van Beuningen wordt gezien als één van de zestig beste kunstcollecties van de wereld. De collectie groeit al 165 jaar en bestaat op dit moment uit zo’n 145.000 objecten. Jaarlijks komen er tientallen, soms honderden kunstwerken bij. Dat zijn er uiteraard veel meer dan er in het museum tentoongesteld kunnen worden. Ongeveer 8 % wordt op zaal getoond. Dit is dus slechts het topje van de ijsberg. Daarnaast reizen jaarlijks zo’n, 500 kunstwerken over de wereld als bruikleen voor internationale tentoonstellingen.
De werken die nu niet op zaal kunnen worden getoond, zijn verdeeld over depots op verschillende plekken binnen en buiten de stad. Dat geeft problemen: het is niet efficiënt, de totale depotruimte is nog steeds te klein en bovendien zijn sommige depots in slechte staat en onveilig (er dreigt bijvoorbeeld waterschade). Daarom wordt al sinds 2005 gesproken over een nieuw gebouw waarin de collectie op de juiste manier wordt bewaard. Onder optimale klimatologische omstandigheden en goed beveiligd tegen inbraak, brand, waterschade en ander onheil.
In de museumwereld heerst al enige tijd onvrede over de klassieke, gesloten depots. Geïnspireerd door de prachtige collectie van Boijmans ontstond de gedachte om de collectie daadwerkelijk helemaal toegankelijk te maken voor het publiek, waarbij het kan zien wat er met en rond die collectie gebeurt. Het collectiegebouw is het hart van de logistiek van het museum.
Het idee is: laat het publiek delen in de ervaring dat zo’n geweldige kunstschat midden in Rotterdam professioneel wordt beheerd en wordt gebruikt voor tentoonstellingen in het museum in binnen- en buitenland, waar miljoenen mensen op af komen. Laat bezoekers meekijken in de wereld die in reguliere musea altijd verborgen blijft; het depot: de schat- en machinekamer van ieder museum.
De tweede gedachte was: terug naar de wortels van het museum door te investeren in de samenwerking met particuliere verzamelaars. Rotterdam heeft een traditie van kunstverzamelaars. Sterker, Museum Boijmans Van Beuningen is vernoemd naar twee van de vele verzamelaars die hun collectie aan de gemeente Rotterdam schonken. Door particuliere kunstverzamelaars huisvesting en collectiediensten te bieden – een depot met bijbehorende expositieruimte – kunnen exposities worden gecombineerd en kosten, expertise en netwerken worden gedeeld. De ideeën over publieke toegankelijkheid van de collectie en de samenwerking met particuliere verzamelaars leiden tot een nieuwe typologie die we Het Collectiegebouw noemen.