Collectie Boijmans verrijkt met werk van Berthe Morisot

Museum Boijmans Van Beuningen voegt een belangrijk schilderij toe aan de collectie. Pioenrozen (circa 1885-1887) van Berthe Morisot past vanwege de focus op het landschap en het schetsmatige karakter uitstekend bij de verzameling impressionistische landschappen. Meesterwerken van onder meer Sisley, Pissarro, Monet en Cézanne behoren tot de andere hoogtepunten. Museum Boijmans Van Beuningen is al in het bezit van een ets van Morisot: De tekenles uit circa 1889, in 1972 verworven met steun van Stichting Lucas van Leyden. Het museum kon de aanwinst mogelijk maken met steun van VriendenLoterij en gelden uit de nalatenschap van mevrouw N.C. van Riemsdijk-Borsje en mede door een particuliere schenker ter nagedachtenis aan Ger Luijten (1956-2022). Pioenrozen is nu te zien in een van de restauratieateliers in Depot Boijmans Van Beuningen en wordt onderdeel van de presentatie van Hoogtepunten uit de collectie.

Ina Klaassen, directeur Museum Boijmans Van Beuningen: “Pioenrozen is een op en top impressionistisch werk. Met het toevoegen van dit prachtige schilderij van Berthe Morisot aan onze collectie doen we recht aan de diversiteit van deze kunststroming.”

Impressionisten in Boijmans
De wereldberoemde kunstcollectie van Museum Boijmans Van Beuningen bestaat inmiddels uit ruim 154.000 objecten, waaronder een bescheiden doch indrukwekkende collectie impressionistische landschappen. Impressionist Berthe Morisot exposeerde op zeven van de acht tentoonstellingen die de impressionisten zelf organiseerden en verkocht goed gedurende haar leven, maar veel werk verdween richting de Verenigde Staten. In haar eigen tijd werden de impressionisten niet of nauwelijks in Nederland verzameld. Toen in de jaren twintig van de vorige eeuw verzamelaars oog kregen voor de impressionisten, zagen ze vrouwelijke kunstenaars als Morisot over het hoofd. Museum Boijmans Van Beuningen is verguld met de aankoop. Met de toevoeging van Pioenrozen aan de collectie zet Museum Boijmans Van Beuningen een eerste stap richting een representatief beeld van het Frans impressionisme.

Pioenrozen ademt het impressionisme
Pioenrozen geeft een mooie inkijk in de tuin van Morisot in Parijs, waarbij ze zich vooral concentreerde op een struik met pioenrozen. Vooral de tuinen van Monet in Giverney zijn bekend, maar veel impressionisten schilderden, net als Morisot buiten, in hun eigen tuin of in de parken van Parijs. Ze speelt in het schilderij met diepte, door bijvoorbeeld linksboven delen van het doek onbeschilderd te laten en het rechtsboven te vullen, waardoor je de tuin in lijkt te kijken. Hoewel het schilderij een ingetogen kleurenpalet heeft, weet Morisot door het gebruik van contrastrijke tonen van één kleur toch veel leven te brengen. Vooral in de rozenstruik vallen de donkergroene lijnen op tegenover de lichtergroene, die daardoor de suggestie van bladeren geven. Daarnaast voegde Morisot op veel plaatsen een wit-roze toets toe waardoor de pioenrozen een harmonie vormen met de rest van het geheel. Naar aanleiding van de vijfde impressionistische tentoonstelling in 1880, waar Morisot vrouwportretten met op de achtergrond bloemen toonde, schreef kunstcriticus Charles Ephrussi een treffende kritiek die goed toepasbaar is op Pioenrozen: "Berthe Morisot is very French in her distinction, elegance, gaiety and nonchalance. She loves painting that is joyous and lively; she grinds flower petals onto her palette, in order to spread them later on her canvas with airy, witty touches, thrown down a little haphazardly. These harmonise, blend, and finish by producing something vital, fine, and charming." In stijl en techniek ademt dit werk het impressionisme – de suggestie van spontaniteit, de vrije toets, de nadruk op licht en het onbeschilderd laten van doek – en is daardoor een welkome aanvulling op de collectie Frans impressionisme van Museum Boijmans Van Beuningen.

Pioenrozen van Berthe Morisot is te zien in Depot Boijmans Van Beuningen. Eerst in een van de restauratieateliers waar het werk op een schildersezel getoond wordt, daarna in galerie 1 in de presentatie van Hoogtepunten uit de collectie.

Steun
Pioenrozen (Pivoines) (circa 1885-1887) van Berthe Morisot kon worden verworven dankzij de steun van VriendenLoterij en gelden uit de nalatenschap van mevrouw N.C. Van Riemsdijk-Borsje, mede mogelijk gemaakt door een particuliere schenker ter nagedachtenis aan Ger Luijten (1956-2022). Ger Luijten was directeur van Fondation Custodia en oud-medewerker van het museum. Hij was betrokken bij het collectiecatalogus project naar Italiaanse tekeningen (1400-1600).