Zuid. Boijmans Van Beuningen

Zuid. was gevestigd als externe locatie van het museum in De Hillevliet, een voormalige technische school in Hillesluis waar een groot aantal maatschappelijke, culturele en onderwijsinstellingen zijn gevestigd. Het museum werkte in De Hillevliet vanuit vier lokalen, verspreid over twee verdiepingen. Eén ruimte deed dienst als kantoor, maar de overige drie stonden in het teken van de kernonderdelen van het programma.  

Kunstenaarsopdrachten

Lokale en internationale kunstenaars werden uitgenodigd (soms via een Open Call) om een nieuw artistiek project te initiëren in reactie op de locatie (commission) of om aan een artistiek onderzoek te werken (fellowship). 

Partnerschappen met onderwijs

Samen met onderwijsinstellingen werd de samenwerking aangegaan. Naast het bezoeken van de locatie werd er zo veel mogelijk vanuit een gedeeld vraagstuk gewerkt als partners. 

Buitenschoolse kunsteducatie

Elke woensdag en zaterdag werden gratis kunstworkshops gegeven in de Kunstwerkplaats. 

Bericht van de duif

G.C. Heemskerk & Shani Leseman 
2024 

Het werk van Shani Leseman en G.C. Heemskerk gaat over (onze relatie met) magie, rituelen, en niet-menselijk leven. Met ‘Bericht van de duif’ gingen zij dieper in op een onderwerp wat hen nauw aan het hart gaat: het leven van de duif. Duiven en mensen leven immers al duizenden jaren samen, maar tamme duiven verwilderen en hebben een moeilijk bestaan in de stad. Heemskerk en Leseman gingen op zoek naar duiven op Rotterdam-Zuid, maar ook in de collectie van Museum Boijmans Van Beuningen. Ze benaderden de duiven niet langer als kunsthistorisch symbool voor vrede, liefde hoop en de heilige geest, maar als individuen. Vanuit de collectie en met het oog op het welzijn van de duif zochten ze manieren waarop kunst kan bijdragen aan hun leven. Tijdens workshops leerden deelnemers hoe ze duiven kunnen helpen door ze te ontdoen van de draadjes om hun poten. In een andere workshop werden door deelnemers duiven geportretteerd in klei. Leseman en Heemskerk werkten toe naar een duivenaltaar, waar de duif wordt geëerd en een stem krijgt. Door de ruimte galmde de stem van de duif die vertelt hoe we beter met de wereld en duiven om moeten gaan.  

A Place at the Table

Ignace Cami
2024 

Belgisch kunstenaar Ignace Cami presenteerde in 2024 zijn project A Place at the Table. Na onderzoek in het Depot ging hij aan de slag met middeleeuwse drinkkruiken. Cami vertrok vanuit een object uit de collectie van het museum: een kleine middeleeuwse drinkkruik versierd met een gezicht en een puntige neus, die op een schilderij van de 16de-eeuwse kunstenaar Pieter Aertsen als een levend wezen een eigen kruk heeft gekregen aan de eettafel Cami vroeg zich af hoe deze kruiken er in onze huidige samenleving zouden kunnen uitzien. Samen met Aebele Trijsburg, een traditionele pottenbakker, ging Cami met Rotterdammers aan tafel om een eigen versie van een gezichtskruik te maken. Deelnemers van Atelier Herenplaats, Pauluskerk Rotterdam Stichting Mano, Theaterwerkplaats Formaat en diverse buren schoven aan. De kruiken werden in een traditionele zoutoven gebakken en feestelijk onthuld tijdens een drukbezocht symposium. In het Depot werd een baardmankruik uit de collectie tentoongesteld naast een hedendaagse variant. Ook verschijnt er een kunstenaarspublicatie.

Mahjouba

Éric Van Hove 
2023 

Algerijns en Belgisch kunstenaar Éric van Hove bouwde aan zijn langlopende project ‘Mahjouba’ in een speciaal hiervoor ontworpen werkplaats in de lokalen van Zuid. Zijn eigen team en inwoners van Rotterdam-Zuid werden betrokken bij het ontwerp en de uitvoering van een tot nu geheel in Marokko gemaakte elektrische scooter. Dit was de laatste fase van het maakproces, en na deze Rotterdamse ‘etappe’ ging de e-scooter ook daadwerkelijk in productie. Het prototype van deze e-scooter liet zien dat zeer complexe producten geheel met lokale kennis, materialen en skills kunnen worden gemaakt. Dit project is niet alleen een oefening in ambacht, maar Éric creëert momenten om samen te komen en creativiteit, trots en een besef van culturele identiteit te ontdekken. Een vorige Mahjouba scooter is nu ook deel van de collectie van het museum.  

Hoffie

Pris Roos 
2023 

Pris Roos is een Rotterdamse kunstenaar, curator, onderzoeker en verhalenverteller. De toko is voor haar een grote inspiratiebron: een plek van samenkomst, kleuren, geuren, eten, verhalen en een mix van mensen van verschillende achtergronden. In haar werk reflecteert ze op thema’s als identiteit, migratie en herinnering. In Zuid. werkte Roos aan het project ‘Hoffie’, dat bestond uit een kinderbibliotheek en een serie portretten. Bij Hoffie onderzocht Roos hoe de verschillende waarden van de toko konden worden vertaald naar de ruimtes van Zuid. Boijmans Van Beuningen. Ze nodigde bevriende makers en kunstenaars uit om hier met haar over mee te denken. Samen met Gyonne Goedhoop, Hannah Jacques en Judith Leijdekkers ging ze op zoek naar de (kinder)boeken die zij graag hadden willen lezen toen zij jong waren, boeken die gaan over thema’s als gender, identiteit, seksualiteit, duurzaamheid en cultuur. Een tweede deel van het project bestond uit drie portretten gemaakt door Roos in samenwerking met filmmaker Mel Opti en spoken word-artiest Carina Fernandes.  

In de keukenkast van

Stijn Kemper en Alexandra van Dongen  
2022 

In de zomer van 2021 trok het museum met een warme pan soep door de straten van de Rotterdamse buurt de Kiefhoek. Twee medewerkers, programmamaker Stijn Kemper en conservator Alexandra van Dongen, belden bij bewoners aan, aten samen een kom soep en gingen in gesprek. Deze gesprekken gingen over elkaar, de buurt, het museum, maar vooral over de dagelijkse objecten die een belangrijke rol spelen in het dagelijks leven. Het museum heeft een verzameling kunst, maar ook gebruiksvoorwerpen. Een collectie vertelt iets over de makers, maar ook over de gebruikers, maar welke objecten vertellen iets over onszelf? Aan de hand van hun objecten maakten we kennis met een aantal buurtbewoners. Zij lieten ons voorwerpen zien die varieerden van pannen, koffiekopjes en lepels tot een deegroller, een waterkoker en een fluitketelfluit, en vertelden de verhalen die daarbij horen. Samen met theatermaker Gabby Bakker gingen we op zoek naar een andere manier om deze verhalen te vertellen en tot leven te wekken. Geïnspireerd op het zestiende-eeuwse gebruik van het tafelspel schreef Bakker korte theatervoorstellingen waarin steeds twee objecten met elkaar in gesprek gaan over hun gelijkenissen of verschillen. De voorstellingen vormden een ontmoeting tussen twee objecten, maar in de praktijk natuurlijk tussen twee buurtbewoners. De objecten, verhalen en voorstellingen waren te zien in de tentoonstelling ‘In de keukenkast van’ in 2022.  

Overzicht kunstenaars waarmee Museum Boijmans Van Beuningen samengewerkt heeft als onderdeel van het programma van Zuid.  

Vince Blok, Franky Sticks, Creave Studio, Seecum Cheung Priscila Fernandes, Wijnand Groenen, Marlou Fernanda, Fred Santos, Mar Muñoz Aparici, Pip Passchier, Alona van Rosmalen, Pris Roos, Latisha Sparks, Fenmei Hu, Éric Van Hove, Quentley Barbara, Cihad Caner, Alessandra Saviotti en Gemma Medina (met Arte Útil), Lotte Wieringa, Kenny Gomez, Metincan Güzel, Yi-Fei Chen, Ignace Cami, Thyrza Coenraad, Yi-Fei Chen, Harm Goslink Kuiper, G.C. Heemskerk & Shani Leseman.  

Met dank aan: 

Fonds 21, Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, Cultuurfonds, Mondriaanfonds, M.O.A.C. Gravin van Bylandt Stichting, Stichting Schouwenburgh, Stichting Groenendijk-Clemens.