Lievelingen

De selectie van werken geeft een mooi overzicht van de verzamelgeschiedenis van de schilder- en beeldhouwkunst van het museum. Bijzonder is dat er een publieksstem is meegenomen. De afgelopen twee jaar konden bezoekers van Depot Boijmans Van Beuningen hun eigen favoriet opgeven. 

Op de derde en vierde verdieping van Depot Boijmans Van Beuningen zijn de Lievelingen XL te zien. Dit zijn veertien werken van groot formaat, zoals het schilderij Grey,Orange on Maroon, No 8 van Mark Rothko en de spiegelkamer, Infinity Mirror Room – Phalli’s Field (Floor Show) (1965 (1998)) van Yayoi Kusama. 

175 jaar Boijmans: feestelijk uitpakken

De hoogtepunten uit de schilderijencollectie kun je gewoonlijk zien in de zalen van het museum. Nu het museumgebouw al bijna vijf jaar dicht is voor renovatie tonen we de zeventig allermooiste in het depot, in het kader van ons 175-jarig jubileum. 

Sommige schilderijen behoren al 175 jaar tot de hoogtepunten, zoals Het korenveld van Jacob van Ruisdael, dat onderdeel was van de collectie van Frans Boijmans. Vele andere meesterwerken, waaronder De toren van Babel van Pieter Bruegel, werden in 1958 verworven als onderdeel van de verzameling van D.G. van Beuningen. Behalve de twee naamgevers van het museum droegen tal van anderen bij aan de collectie, zoals Marie Tak van Poortvliet die in 1936 Kandinksy’s Lyrisches naliet. Dankzij steun van velen konden daarnaast werken worden verworven als Rembrandts Titus aan de lezenaar en Magritte’s La reproduction interdite, die onmiddellijk publiekslievelingen werden en dat altijd zijn gebleven. 

Hoogtepunten uit de verzameling vormgeving en design vind je in de vitrines in het atrium. Werken op papier behoren tot het beste wat het museum te bieden heeft, maar kunnen vanwege de lichtgevoeligheid alleen in kortdurende presentaties worden getoond. Foto’s worden afgesloten bewaard. Bezoekers kunnen aanvragen indienen om werken uit deze collecties te bekijken. De film- en videocollectie kan worden geraadpleegd in speciale kijkcabines. 

Publiekslievelingen

Bezoekers hebben de afgelopen twee jaar hun eigen hoogtepunt uit de collectie gekozen. Hun favorieten, waaronder Cézanne’s Landschap bij Aix en Charley Toorops Zelfportret, zijn waar mogelijk opgenomen in de selectie. Wat een hoogtepunt is, staat niet voor eeuwig vast. Wat het meest geliefd wordt, kan uit de gratie raken. Of andersom: een depotstuk kan worden herontdekt. De schilderijen in deze selectie spreken vaak al generaties lang tot de verbeelding. Andere zijn er nog maar net, zoals Berthe Morisots Pivoines dat in 2023 werd aangekocht. Ook tonen we enkele werken die het publiek nog nauwelijks heeft kunnen zien: worden het de lievelingen van de toekomst?  

‘Glazen ezels’ van Lina Bo Bardi

Voor deze bijzondere tentoonstelling in het Depot werken we met ‘glazen ezels’, een presentatievorm die is bedacht door de Italiaans-Braziliaanse architecte Lina Bo Bardi (Rome 1914- São Paulo 1992). Zij bedacht de glazen ezels voor het nieuwe gebouw van het Museu de Arte de São Paulo (1968). Voor haar was het een middel om schilderijen te ontdoen van hun ‘heilige’ karakter. Het zijn handgemaakte objecten die ook een achterkant hebben.

De schilderijen hangen niet aan de wand, maar aan staanders in de vrije ruimte. Vanwege het transparante glas zie je ook de achterkanten, die informatie geven over het materiaal, de techniek en de herkomst van de schilderijen. Lang niet alle hoogtepunten uit de museumcollectie zijn dus opgenomen in de presentatie. Sommige schilderijen zijn te groot voor de glasplaten en zijn te zien in galerie I en II op de derde en vierde verdieping in de tentoonstellingen Lievelingen XL. 

Achterkanten van schilderijen: welke verhalen vertellen ze?

De achterkant zegt veel over hoe een schilderij is gemaakt. Allereerst kun je zien of het is geschilderd op paneel (hout) of op doek (linnen). Is ook de achterkant beschilderd? Dan was het werk vroeger waarschijnlijk onderdeel van een altaarstuk dat je aan beide kanten kon bekijken. De achterkant zegt meestal ook iets over de restauratie van een schilderij. Een dun paneel kan zijn ‘geparketteerd’ (verstevigd met latten). Een schilderij op linnen kan zijn ‘bedoekt’ (aan de achterkant beplakt met een nieuw doek). Soms zijn er ook kleine reparaties zichtbaar.  

Op bijna elke achterkant zie je bovendien opschriften, nummers, etiketten of zegels van rode was. Dat zijn meestal de merktekens van vroegere eigenaars van het schilderij. Tot slot zitten er op de achterkant vaak heel wat stickers van andere musea. Zo kun je te weten komen op welke tentoonstellingen een schilderij ooit te zien was.  

Lievelingen XL in Galerie I en II

Niet alleen op de vijfde verdieping zijn er Lievelingen te zien, ook worden er extra large Lievelingen gepresenteerd in Galerie I en II. Kunst laat zich immers niet beperken tot handzame formaten. Er wordt een greep getoond uit de collectie moderne en hedendaagse kunst met reusachtige afmetingen als verbindende schakel. De werken zijn vervaardigd tussen de jaren 60 en nu en door zowel Rotterdammers als bekende nationale en internationale kunstenaars.

Sommige werken zijn al jaren geliefd omdat ze het bezoek een overrompelende zintuigelijke ervaring bieden. Dit geldt bijvoorbeeld voor de Infinity Mirror Room – Phalli’s Field (Floor Show) (1965 (1998)) van Yayoi Kusama. Mark Rothko’s Grey, Orange on Maroon, No 8 (1960) wordt niet alleen bewonderd om de meditatieve kleurvelden, maar ook omdat er nauwelijks schilderijen zijn van deze kunstenaar in een Nederlandse openbare collectie. 

Een collectie van wereldklasse

Museum Boijmans Van Beuningen is een eclectisch en onderscheidend museum dat al 175 jaar in hartje Rotterdam staat. Het museum dankt zijn naam aan twee belangrijke verzamelaars, Frans Boijmans en D.G. van Beuningen. Zij verrijkten de collectie met vele kunstwerken. Bosch, Rembrandt, Van Gogh, Dalí en Dutch design: een bezoek aan Museum Boijmans Van Beuningen is een reis door de kunstgeschiedenis. Nederlandse en buitenlandse meesterwerken geven een uitgebreid overzicht van kunst vanaf de vroege middeleeuwen tot heden. Werken van onder meer Monet, Mondriaan, Magritte en Carrington tonen de ontwikkeling van het impressionisme en modernisme.

De prentencollectie van Museum Boijmans Van Beuningen is wereldberoemd en omvat circa 18.000 tekeningen en circa 69.000 prenten. Tot de collectie behoren tekeningen van Duitse, Nederlandse, Franse en Italiaanse meesters, met kunstwerken van  Michelangelo, Leonardo da Vinci, Rubens, Dürer en Rembrandt tot Degas, Cézanne en eigentijdse kunstenaars als Yayoi Kusama. Het museum heeft een wereldberoemde collectie surrealistische kunst en een uitstekende collectie Britse en Amerikaanse popart met werken van Elaine Sturtevant, David Hockney, Andy Warhol en Claes Oldenburg. Ook Minimal Art en Cobra zijn goed vertegenwoordigd. Daarnaast is het museum dé plek voor decoratieve kunst en vormgeving: van middeleeuws keramiek en renaissanceglas tot meubels van Gerrit Rietveld en hedendaags Dutch design. Hedendaagse, internationaal gerenommeerde, kunstenaars als Matthew Barney, Maurizio Cattelan, Olafur Eliasson en Pipilotti Rist geven de collectie een hedendaagse, scherpe prikkel. 

Met dank aan

Met dank aan Stichting De Verre Bergen   

Beeld in header: Lotte Stekelenburg