t/m 10 februari 2013
De weg naar Van Eyck
De uiterst kostbare en fragiele werken van de meest geniale schilders van Europa, waren t/m 10 februari 2013 te zien in Rotterdam. Museum Boijmans Van Beuningen toonde enkele werken van Jan van Eyck tezamen met ruim negentig meesterwerken van andere kunstenaars uit deze periode. De tentoonstelling is succesvol afgesloten met ruim 141.500 bezoekers.
In 2008 toonde Museum Boijmans Van Beuningen de succesvolle tentoonstelling ‘Vroege Hollanders. Schilderkunst van de late middeleeuwen’. Met de vervolgtentoonstelling gaat het museum nog een stapje verder terug in de geschiedenis en eindigt bij Van Eyck (Maaseik ?, ca. 1390 - Brugge 1441). De weg naar Van Eyck is een kunsthistorische ontdekkingstocht en laat tegelijkertijd de enige afbeeldingen zien van Holland in de vroege middeleeuwen. Vrijwel alle schilderijen die nog bestaan uit deze periode (In Nederland is door de Beeldenstorm veel verloren gegaan) worden voor deze speciale gelegenheid naar Rotterdam gehaald. Deze selectie schilderijen is dus voor het eerst bijeen, maar door de kwetsbaarheid van de panelen zal dit gelijk ook waarschijnlijk de laatste keer zijn.
Schilderijen
De weg naar Van Eyck toonde ruim negentig meesterwerken uit de Nederlandse, Franse en Duitse kunst rond 1400. De kern van de expositie bestond uit schilderijen op paneel. Een kleine maar hoogstaande selectie van beelden, goudsmeedwerk, verluchte handschriften en tekeningen, complementeerde deze kern. Zo waren onder meer kleine sculpturen te zien van Jacques de Baerze en Claus de Werve uit het praalgraf van Filips de Stoute, hertog van Bourgondië. De tentoonstelling bevatte een belangrijke selectie werken van Van Eyck zoals de ‘Heilige Barbara’ uit Antwerpen, de ‘Annunciatie’ uit Washington en het gerestaureerde ‘De drie Maria’s' aan het graf, uit de museumcollectie. Een aantal bijzondere werken, waaronder Maelwaels ‘Madonna en kind met engelen’ kwam uit de collectie van de Gemäldegalerie van de Staatliche Museen in Berlijn, partner in dit project. Uit eigen collectie was daarnaast het beroemde Norfolk triptiek te zien, een van de sleutelstukken uit de pre-Eyckiaanse tijd.
Activiteiten en ARTtube video
Tijdens ‘De weg naar Van Eyck’ organiseerde het museum vele activiteiten. Van lezingen en workshops tot concerten, een kerkdienst en een familiedag. Voor ieder wat wils. Ook verscheen er ter gelegenheid van de tentoonstelling een ARTtube video. Hierin gaven de conservatoren Friso Lammertse (Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam) en Stephan Kemperdick (Gemäldegalerie, Berlijn), een introductie op de tentoonstelling. Daarbij gingen ze in op de vernieuwingen die Jan Van Eyck realiseerde en schetsen zij een beeld van de kunstwereld tijdens zijn leerjaren.
Middeleeuwenlab
In de ruimte naast de tentoonstelling was een Middeleeuwenlab ingericht, waar de bezoeker kennis kon maken met de technische aspecten van de middeleeuwse schilderkunst in een educatieve presentatie. In het Middeleeuwenlab was te zien hoe de middeleeuwse kunstenaar zijn panelen voorbereidde, hoe verf gemaakt werd, hoe het kunstenaarsatelier er in die tijd uitzag en welke sier- en gebruiksvoorwerpen gebruikt werden als voorbeelden voor de schilderijen. Het Middeleeuwenlab was ingericht als een wetenschappelijk laboratorium, waar de bezoeker zelf op onderzoek uit kon. Bekijk de korte video's over de opbouw van middeleeuwse paneelschilderingen ook op ARTtube.
Gratis Van Eyck route op uw smartphone
Bij de tentoonstelling was een speciale Van Eyck route beschikbaar. De Van Eyck route was onderdeel van de gloednieuwe Boijmans Tour. Deze web app kunt u gratis gebruiken op uw eigen smartphone. U kon ook voor 3 euro een iPod huren in het museum om de Boijmans Tour te bekijken. In de Van Eyck route leidde conservator Friso Lammertse u persoonlijk langs de topstukken in de tentoonstelling. Daarnaast werden bij 20 werken bijzondere details uitgelicht. Probeer naast deze route ook eens de hoogtepunten route, de kinderroute, keuze van de conservator route of de muziekroute. Meer info.
Catalogus
Speciaal voor deze tentoonstelling is een catalogus uitgebracht. Deze tentoonstellingscatalogus ‘De weg naar Van Eyck’ toont ruim negentig meesterwerken uit de Nederlandse, Franse en Duitse kunst rond 1400. De rijk geïllustreerde catalogus belicht uitgebreid en met prachtig beeldmateriaal hoe en door wie de beroemde schilder Jan van Eyck werd geïnspireerd. U kunt de catalogus hier bestellen.
€ 39,50
Bestel
Restauratie 'Drie Maria's aan het graf'
In voorbereiding op de tentoonstelling was in maart 2012 de restauratie gestart van een van de werken uit eigen collectie, ‘Drie Maria’s aan het graf’ van Jan en/of Hubert van Eyck uit 1430-1435.
Het onderzoek van CHARISMA-MOLAB was de start van het restauratieproces van het zes eeuwen oude ‘Drie Maria’s aan het graf’.
Het museum had voorafgaand aan het onderzoek en de restauratie veel vragen omtrent het schilderij. Het was nog onduidelijk of het schilderij daadwerkelijk uit het atelier van Van Eyck kwam. Na natuurwetenschappelijk onderzoek en zorgvuldige reiniging is met grote zekerheid vasgesteld dat het schilderij inderdaad afkomsting is uit het atelier van Van Eyck. Door gebruik van nieuwe technologieën is ontdekt dat de gouden stralen op het doek origineel zijn en dus zeker door de meester moeten zijn aangebracht. Het is ook duidelijk geworden dat Christus ooit rechts op het werk heeft gestaan, maar verdwenen is toen er ruim 10 centimeter van het werk is afgezaagd.
Over de restauratie en geschiedenis van ‘Drie Maria’s aan het graf’ is een film gemaakt die onder meer in de tentoonstelling wordt getoond. Een demo van de documentaire is beschikbaar via het online videokanaal www.arttube.nl
De restauratie werd mogelijk gemaakt door een gift van de Rotterdamse handel in specerijen Nedspice. De film over de restauratie is mogelijk gemaakt door Shell.
De weg naar Van Eyck in de media
De tentoonstelling De weg naar Van Eyck trok de aandacht van verschillende media. Er zijn mooie reportages gemaakt. Hieronder vindt u een overzicht:
- Alexandra van Dongen, conservator kunstnijverheid en vormgeving, gaf in Koffietijd een uitleg over de gebruiksvoorwerpen uit de tijd van Jan van Eyck en hoe deze terug te zien zijn in de kunstwerken in de tentoonstelling. Bekijk hier haar interview vanaf minuut 30:36.
- In het Avro programma Museumgasten gaan Jan Six (kunsthandelaar met specialisme ‘oude meesters’) en Jacobine Geel (tv-presentatrice, theologe en dominee) op bezoek bij de tentoonstelling. Bekijk hier de uitzending.
- BBC radio programma 'The Strand' interviewde onze gastconservator Stephan Kemperdick omtrent de tentoonstelling. Beluister hier het interview (vanaf minuut 7:53).
- NOS: "Unieke Van Eyck-expo in R'dam". NOS journaal heeft zowel op TV als op de NOS radio de tentoonstelling onder de loep genomen. Bekijk hier de video; Beluister hier het radio interview met Carel Blotkamp, kunstenaar en emeritus hoogleraar Moderne Kunst.
- Onze conservator Friso Lammertse presenteerde de ontdekking van een onbekende tekening uit het atelier van Van Eyck. Klik hier voor de uitzending van 'De Wereld Draait Door' waarin hij deze onthulde.
- Koffietijd besteedde tijdens de uitzending aandacht aan de tentoonstelling samen met onze directeur Sjarel Ex. Bekijk hier de uitzending (vanaf minuut 27:50).
- Het Vlaamse VRT journaal heeft een mooie reportage gemaakt over de tentoonstelling. Klik hier om de reportage te bekijken.
- Beluister hier het interview met conservator Friso Lammertse op VRT Radio 1.
- Ook het VRT radio programma 'De zevende dag' heeft De weg naar Van Eyck uitvoerig besproken. Bekijk hier de reportage.
- TROS nieuwsshow heeft een gesprek omtrent de tentoonstelling gehad met onze directeur Sjarel Ex. Beluister hier het interview.
- Jan van Eyck in Rotterdam luidt de titel van de reportage door L1mburg live. Bekijk hier de video.
- Beluister hier het radio-interview van het Belgische Radio programma KLARA met conservator Friso Lammertse omtrent de tentoonstelling (vanaf minuut 30:20).
- Ook KRO Radio heeft samen met Friso Lammertse de tentoonstelling besproken. Beluister hier het item van Radio 1 (vanaf minuut 51:33) & De ochtend van 4 hier.
- Tijdens de radio uitzending van EO Radio 5 op 2 oktober Was Friso Lammertse aan het woord over de ontdekking van de tekening uit het atelier van Van Eyck. Klik hier voor de uitzending (vanaf 15 min.)
- "Meesterwerken Van Eyck in Boijmans" aldus Rijnmond TV. Bekijk hier de video.
- Beluister hier het radio-interview van RTV Rijnmond met Sjarel Ex over de doorgang van de tentoonstelling. Beluister hier het radio-interview met conservator Friso Lammertse omtrent de ontdekking van de tekening uit het atelier van Van Eyck. Ook maakte TV Rijnmond een item interview over de ontdekking. Bekijk hier de video.
Funding
Museum Boijmans Van Beuningen bedankt de volgende fondsen, bedrijven en particulieren die de tentoonstelling 'De weg naar Van Eyck' mogelijk maken met hun enthousiaste en genereuze steun: Turing Foundation, Robeco, BankGiro Loterij, Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, SNS REAAL Fonds, VSBfonds, Prins Bernhard Cultuurfonds (mede mogelijk gemaakt uit het Breeman Talle Fonds), Aon Artscope, Unilever, Nedspice, Ploum Lodder Princen, Shell en Blockbusterfonds. Op initiatief van particulieren is De kring van Van Eyck opgezet om de tentoonstelling te steunen. Voor meer informatie over De kring van Van Eyck zie www.boijmans.nl/dekring.
