Andromeda geketend aan de rots

Auteur: Judith Niessen

Het verhaal van Perseus en Andromeda is een van de mythologische onderwerpen die vanaf het laatste kwart van de zestiende eeuw grote populariteit in de beeldende kunst genoten.¹ Vooral in de prentkunst komt het thema veelvuldig voor. Het verhaal uit Ovidius’ Metamorfosen, waarin de koningsdochter Andromeda door Perseus wordt gered van de draak aan wie zij geofferd zal worden, was voor kunstenaars een goede aanleiding om vrouwelijk naakt te verbeelden, de held Perseus speelt een ondergeschikte rol, zoals ook hier het geval is.

In Antwerpen was met name Frans Floris (1519/20-1570) leidend in het introduceren van op Italiaanse leest geschoeide, elegant gedraaide naakten in de schilderkunst.² De tekening werd daarom lange tijd aan deze kunstenaar toegeschreven. Zijn charmante maar mollige vrouwen vonden grote navolging onder schilders in Antwerpen en daarbuiten. Gezien het onderwerp en de tekenstijl zal deze tekening echter iets later zijn ontstaan. De fysionomie, de hoge heupinzet en de vetkussentjes rondom buik en dijen van deze Andromeda, staan bijvoorbeeld dicht bij de vrouwen die Jacob de Backer (c. 1555- c. 1585) schilderde tussen ca. 1575 en 1585.³ Het zwabberende rechterbeen en het klungelige verkort van de armen maakt deze tekening echter te zwak om van De Backer zelf te kunnen zijn.