De Huzaar

Laurens van Kuik, opgeleid en werkzaam als onderwijzer legde zich vanaf 1911 toe op het schilderen, waarin hij autodidact was. Na zijn verhuizing naar Rotterdam was hij een van de oprichters van de kunstenaarsgroep De Branding, die van 1917 tot 1926 bestond. Daarnaast exposeerde hij met enkele andere Nederlandse kunstenaarsgroepen. Zijn werk laat invloeden zien van het kubisme en tribale kunst. Ook de theosofie en de antroposofie waren voor hem een inspiratiebron. Zelf noemde hij zijn schilderstijl ‘transcendent realisme’, mede doordat de psychologie van hetgeen hij in zijn werk vastlegde een grote rol speelt. Hij betitelde verschillende portretten dan ook expliciet als ‘synthetisch-psychologisch portret’. In een tentoonstellingscatalogus over moderne schilderkunst uit 1916 zegt Van Kuik over zijn werk: ‘In mijn werken zijn dus geen impressies, gevoelens, ontroeringen, enz. uitgedrukt, maar onderbewuste psychische werkingen hebben zich in hunnen zelfgeschapenen onderbewustzijnsvorm gerealiseerd.’1 De schilderijen die hij vanaf 1918 maakt, zijn meer realistisch en de invloed van tribale kunst is onmiskenbaar. Het portret 'De Huzaar' uit 1921 hangt wat stijl betreft nauw samen met enkele andere portretten uit deze periode. De huzaar - een militaire rang die verwijst naar een lichtbewapende ruiter - is in felle kleuren en geabstraheerde, grafische vormen weergegeven. Het gezicht van de militair lijkt op een masker: de ogen zonder pupillen en de hoekige kleurvlakken die het gezicht voorstellen maken het tot een archetypisch symbool van ‘de soldaat’ - het is van elke persoonlijkheid ontdaan. Hoewel de achtergrondkleuren en -vormen gezien kunnen worden als de kleding van de huzaar, fungeren deze toch vooral als abstract decor voor het gezicht.

1 Canter, Gits, Van Kuik 1916, p.16.