:host { --enviso-primary-color: #FF8A21; --enviso-secondary-color: #FF8A21; font-family: 'boijmans-font', Arial, Helvetica,sans-serif; } .enviso-basket-button-wrapper { position: relative; top: 5px; } .enviso-btn { font-size: 22px; } .enviso-basket-button-items-amount { font-size: 12px; line-height: 1; background: #F18700; color: white; border-radius: 50%; width: 24px; height: 24px; min-width: 0; display: flex; align-items: center; justify-content: center; text-align: center; font-weight: bold; padding: 0; top: -13px; right: -12px; } .enviso-dialog-content { overflow: auto; } Previous Next Facebook Instagram Twitter Pinterest Tiktok Linkedin Back to top

The Artist as Educator

Historisch gezien is het maken, bestuderen en onderwijzen van kunst onlosmakelijk met elkaar verbonden. Kunstacademies en kunstzinnig onderwijs zijn altijd afhankelijk geweest van de praktische kennis van kunstenaars zelf. Aan het moderne kunstonderwijs in Europa ligt een historisch systeem van leermeesters, gildes en teksten ten grondslag, bijvoorbeeld Giorgio Vasari’s Vite (1550), of het Schilder-boeck van Karel van Mander (1604). Maar ook buiten de Europese context valt de invloed van kunstenaars die studeerden met verschillende mensen op verschillende plekken niet te ontkennen, in welke historische of hedendaagse kunstcollectie dan ook. Het is dan ook geen verassing dat het idee van educatie en de principes van het leren op zich vaak de inspiratie vormden voor kunstzinnige (en vaak kritische) uitingen.

Een iconisch voorbeeld van dit concept is het werk van Joseph Beuys. In zijn oeuvre is het vaak moeilijk de grens te trekken tussen waar zijn werk als leermeester eindigt, en zijn werk als kunstenaar begint. Zijn beroemde uitspraak uit 1969 vat dit perfect samen: “To be a teacher is my greatest work of art”. Voor Beuys staat niet per se de overdracht van kennis of vaardigheden centraal, maar het gelijktijdig aftasten van de grenzen en mogelijkheden van kunst en onderwijs.  

Kritische, door kunstenaars geleide pedagogiek is al uitgebreid behandeld in veel teksten en publicaties. Het idee is hier niet om dit theoretische discours als zodanig voort te zetten, maar om de praktijk van samenwerkingen en kruisbestuivingen te verkennen in de projecten van drie kunstenaars. Het project getiteld ‘The Artist as Educator’ draait om educatie ook te contextualiseren als een kunstvorm. Welke gevolgen komen we onder ogen als de beoefening van kunst op zichzelf educatief is?

In dit project zijn drie kunstenaars opgenomen: de Britse filmmaker Seecum Cheung, het Rotterdamse collectief Creave Studio (Roberto Romello en Romy Zhang) en de Portugese kunstenares Priscila Fernandes.

Download hieronder de digitale publicatie vormgegeven door Studio Janne Beldman. 

Publication

Creave Studio

In het kader van ‘The Artist as Educator’ begon Creave Studio (Roberto Romello en Romy Zhang) met het in kaart brengen van hoe leren plaatsvindt in niet-geïnstitutionaliseerde contexten. Niet op school of in een museum, maar bijvoorbeeld rond de keukentafel of bij het plaatselijke basketbalveldje. Samen met drie kunstenaars, zeven creators in residence en de mensen in hun omgeving gingen ze op onderzoek uit op verschillende locaties in Rotterdam-Zuid. De gesprekken worden vastgelegd in Sotoe, een audio-visuele tekst die zowel in de wijk als bij Boijmans Hillevliet te zien zal zijn. 

Creave Studio, gerund door Roberto Romello en Romy Zhang, is een productiestudio voor artistiek en collaboratief onderzoek. Ze richten zich op maatschappelijke en politieke onderwerpen binnen de stedelijke context van Rotterdam. Dit najaar organiseerde Creave Studio de uitgave van hun tweede paper, ‘Children of immigrants’ (2021), in Mono Rotterdam. Verder produceert Creave Studio werk voor onder meer Concrete Blossom en The Niteshop. Met dank aan Gabriel Freitas, Kimberly Dias, George, Edwin, Gina, Zouhair, Sarah, Nathan, Megan en Roland.

Creave Studio

Creave Studio

Sotoe

Seecum Cheung

In Working in progress onderzoekt Seecum Cheung het medium van fotografie en film vanuit een lerende positie. In samenwerking met Fabienne Hendriks zette zij een trainingsprogramma op voor jonge kunstenaars, om meer te leren over professionele audio- en videotechnieken voor het maken van documentaires. Daarmee werd het leven van vijf winkeleigenaren aan de Beijerlandselaan in Rotterdam-Zuid geportretteerd. Deze winkelstraat is toegewezen als gebied voor gentrificatie, wat rechtstreeks een invloed heeft op de mensen die in dit deel van de stad wonen en werken. Het doel van Working in progress was om als één multidisciplinair team een deel van het leven in Rotterdam-Zuid vast te leggen en tegelijkertijd van elkaar te leren. Gedurende twee maanden werden perspectieven, ideeën, technieken en kunstwerken samen besproken om de uiteindelijke audiovisuele beelden te informeren, en om elkaar te onderwijzen. 

Er zijn twee autonome kunstwerken gemaakt in navolging van dit project. Voor meer informatie hierover kijk hier naar het werk van: Jeanine Van Berkel en Ioana Tomici

Seecum Cheung is filmmaker en docent aan de Willem de Kooning Academie in Rotterdam. Zij maakte onder meer de films ‘Interview with Lennart’ (2016), ‘The Dutch Window’ (2017) en ‘Inequalities of BAME patients cancer care study, NHS England’ (2018-19). Een recent project genaamd ‘Eviction in Shenzhen’ (2019 – heden), draait om de veranderingen in Hubei in Shenzen, de stad waar haar vader geboren is. 

Seecum Cheung

Seecum Cheung

Working in Progress

Priscila Fernandes

Priscila Fernandes gaat op zoek naar parallelle verhalen in een alternatieve collectiegids voor Boijmans. In Idleness’ Owl plaatst ze zichzelf in de geest van de kunstenaar, het kunstwerk, of de persoon of plek die in een kunstwerk wordt afgebeeld. Door zich het innerlijke (en enigszins fictieve) leven van de kunstwerken en hun makers voor te stellen, nodigt ze het publiek uit hetzelfde te doen. In 2014 stelde ze zich al voor hoe het kunsteducatieprogramma van La Escuala Moderna (Barcelona 1901-1909) eruit heeft moeten zien, in The book of aesthetic education of the Modern School (ook bekend als ¿Y EL ARTE?). Voor ‘The Artist as Educator’ breidt Fernandes deze benadering uit met associatieve links, om zo verschillende verhalen te ontdekken die betrekking hebben tot de museumcollectie. 

Priscila Fernandes is een Portugese kunstenares gevestigd in Rotterdam. Samen met Edward Clydesdale Thomson is zij afdelingshoofd van BEAR (Base for Experiment Art and Research), de Bachelor Fine Art van ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem. 

Priscila Fernandes

Priscila Fernandes

Idleness' Owl