Mountain Landscape with a Cross

Author: Yvonne Bleyerveld

This description is currently only available in Dutch.

Dit blad toont een gezicht op een dal waardoor een rivier stroomt, met aan de overzijde een hoge, begroeide berghellling. Op de voorgrond is een sparrenbos te zien met enkele omgehakte bomen. Links staat een van boomstammen gemaakt kruis. Rechts van het kruis rijdt een beladen wagen het dal in; de voerman met zijn zweep is nog net op de rug te zien. Op de rivier drijft een minuscuul getekend houtvlot met twee mannen. De tekening is afwisselend beschouwd als werk van Pieter Bruegel, als navolger van Bruegel, als werk van Bruegel opgewerkt door Roelandt Savery of Herman Saftleven, als ‘mogelijk Roelandt Savery’ en als ‘mogelijk Jacob Savery’. Sinds 2001 staat het blad op naam van de anonieme Meester van de Berglandschappen.

Alleen aan de rechterkant van de voorstelling, in de bospartij, is met de punt van het penseel de bladslag getekend, terwijl verder alleen de pen is gebruikt. Door Benesch, Grossmann en Münz is gesuggereerd dat deze penseeltoetsen pas later aangebracht zijn, maar dit is niet het geval, want ze maken integraal deel uit van de tekening. In de boomkruinen zijn de met penseelpunt aangebrachte partijen onmisbaar – wanneer deze er niet zouden zijn, bleef er maar weinig van de het bladerenloof over. Dit geldt vooral voor de bovenste helft van de hoogste boom en voor de boom met de halfronde vorm links daarvan. Op de bomen in het midden van de voorstelling versterkt het met penseel aangebrachte bruin de dieptewerking van het bos. De hypothese dat deze tekening later zou zijn opgewerkt, is dan ook niet houdbaar.

Het motief van de overhuifde wagen met een voerman met zweep komt ook voor op een landschap in de reeks prenten die bekend staat als De grote Landschappen. Deze zijn gegraveerd naar ontwerpen van Pieter Bruegel en omstreeks 1555-1556 uitgegeven door Hieronymus Cock.¹