Rocky Landscape with a Fortress

Attributed to: Gillis van Coninxloo (II) (in circa 1587-1595)

Thank you. Your question has been submitted.

Unfortunately something has gone wrong while sending your question. Please try again.

Request high-res image

More information

Specifications

Title	Rocky Landscape with a Fortress
Material and technique	Pen and brown and black ink, red and black chalk, laid daown
Object type	Drawing > Two-dimensional object > Art object
Location	This object is in storage

Dimensions	Height 212 mm Width 317 mm
Artists	Attributed to: Gillis van Coninxloo (II)
Accession number	N 132 (PK)
Credits	Loan Stichting Museum Boijmans Van Beuningen (former Koenigs collection), 1940
Department	Drawings & Prints
Acquisition date	1940
Creation date	in circa 1587-1595
Signature	none
Watermark	cockatrice (a two-legged dragon with a rooster's head and legs) holding a small shield with the Basle crozier, a small housemark CH or CR and a trefoil hanging below (82x56mm, between P2-4 from the top, in the centre; vH, 6P, cropped folio), similar to Briquet 1389 (Basle make, doc. Beuggen 1596 and Soleure 1597. The same type of watermark is found in a drawing by Matham (inv. no. H 5) and a drawing by De Gheyn's (inv. no. H 259). [AE] [for images click thumbnails above the 'zoom in' option]
Inscriptions	'gillis van Coninxlo van Brußel' (on attached piece of paper along the bottom edge, in pen and brown ink), '79626' (verso, at lower right, in black chalk)
Collector	Collector / Franz Koenigs
Mark	S. von Licht (L.789b), F.W. Koenigs (L.1023a)
Provenance	Dr. Stefan von Licht (1880-1932), Vienna; his sale, Frankfurt am Main (Helbing), 7 December 1927, no. 142; sale (Mos, Nieuwenhuizen Kruseman), Amsterdam (De Vries), 7-8 November 1928, no. 178 (fl. 105 to Van Regteren Altena); J.Q. van Regteren Altena (1899-1980), Amsterdam; art dealer Nicolaas Beets (1878-1963), Amsterdam; Franz W. Koenigs (1881-1941), Haarlem, 1928; on loan to the museum, 1935-1940; purchased with the Koenigs collection by D.G. van Beuningen (1871-1955), Rotterdam and presented to the Stichting Museum Boymans, 1940; on loan to the museum since 1940
Exhibitions	Rotterdam 1934, nr. 16 (Gillis van Coninxloo); Brussels 1935, nr. 487; Rotterdam 2004b; Paris/Rotterdam 2014, no. 72
Internal exhibitions	Het jaar rond met Bol (2004) Vroege Nederlandse tekeningen - Van Bosch tot Bloemaert (deel 3) (2015)
External exhibitions	Bosch to Bloemaert. Early Netherlandish Drawings from the Museum Boijmans Van Beuningen (2014)
Research	Show research Netherlandish Drawings of the Fifteenth and Sixteenth Centuries
Literature	Koomen 1934, p. 306 (Gillis van Coninxloo); Wellensiek 1954, p. 187; Wegner 1967, pp. 208, 221(?) (attr. Gillis van Coninxloo)
Material	Red chalk > Chalk > Artist's material > Material > Material and technique Brown ink > Ink > Artist's material > Material > Material and technique Black chalk > Chalk > Artist's material > Material > Material and technique Pen > Artist's material > Material > Material and technique
Object	Drawing > Two-dimensional object > Art object
Technique	Double > Doubled > Adding and binding materials > General technique > Technique > Material and technique Double > Doubled > Adding and binding materials > General technique > Technique > Material and technique
Geographical origin	Southern Netherlands > The Netherlands > Western Europe > Europe

Entry catalogue Netherlandish Drawings of the 15th and 16th Centuries.

Author: Judith Niessen

This description is currently only available in Dutch.

Al sinds de achttiende eeuw wordt dit ruwe berglandschap aan Gillis van Coninxloo toegeschreven. Het werd beslist gewaardeerd: aan de onderzijde van de tekening werd toen een strook papier bevestigd, waarop in sierlijke letters zijn naam en geboorteplaats staan geschreven. De tekening heeft vermoedelijk ergens gehangen. Door langdurige blootstelling aan het licht is de inkt op sommige plaatsen ernstig verbleekt. Van de bergen in het verschiet zijn alleen nog enkele vage contouren te zien en verbleekte arceringen in de brug van het rotspad en de burchttorens zijn aangevuld met arceringen in rood en zwart krijt.¹

Het thema is typerend voor Coninxloo. Rechts vooraan loopt een pad via een stenen brug naar een burcht op hoge rotsen. Links naast het pad gaat het steil naar beneden. Daar stroomt een smalle rivier door een dorp, met huizen aan weerszijden. De stroming is sterk, zo blijkt uit de vlotte horizontale en verticale arceringen. Bovendien liggen vooraan wat stronken van bomen, die door de kracht van het water het begeven hebben. Hier is de inkt donkerder, wat de dieptewerking van het landschap daarachter versterkt.

Anders dan bij de meeste landschappen van Coninxlo en zijn omgeving, is deze tekening niet gewassen met blauwe of bruine inkt. Daardoor heeft het loofwerk een ander karakter dan gebruikelijk bij de aan hem toegeschreven tekeningen. Vaak suggereert hij het gebladerte aan de hand van enkele streepjes en wat korte, puntige haaltjes, waarna de wassingen er verder vorm aan geven. Hier daarentegen is het gebladerte uitgewerkt met pen in inkt in vlotte halen en korte arceringen. De tekening is van hoge kwaliteit. Het landschap is afwisselend getekend in verfijnde pennenstreken en arceringen voor de bebouwing en achtergrond, en in schetsmatige, trefzekere halen en arceringen in de voorgrond. Dit contrast bezorgt de tekening een krachtige en levendige aanblik. De scheef neergezette huizen en grillige bomen versterken die indruk.

Geen van de aan Coninxloo toegeschreven tekeningen laat precies dezelfde tekenstijl zien en in enkele gevallen wijkt deze zelfs in grote mate af van dit landschap, zoals bijvoorbeeld het 1601 gedateerde Boslandschap in Berlijn.² De tekening vindt enige aansluiting bij het mogelijk eigenhandig gesigneerde, 1590 of 1598 gedateerde boslandschap in Brussel.³ Ook deze tekening is alleen in pen uitgevoerd en zeer schetsmatig van opzet. Het laat dezelfde scheve plaatsing van elementen zien, maar heeft bijvoorbeeld een andere bladslag dan de bomen in dit berglandschap. Typerend voor Coninxloo daarentegen is dat de ruimte tussen bomen wordt ingevuld met arceringen, zoals ook een tekening in Dresden laat zien.⁴ Ondanks de opmerkelijke tekenstijl, kan hier de toeschrijving worden gehandhaafd vanwege de originele opbouw van de compositie met het sterke contrast tussen voor- en achtergrond en de hoge kwaliteit van de tekening. De tekening is wellicht gemaakt gedurende het verblijf van Coninxloo in Frankenthal van 1587 tot 1595, waar hij zich toelegde op het uitbeelden van weidse berglandschappen, in tegenstelling tot de dichte boslandschappen die hij daarna vervaardigde.

Footnotes

¹ Een getekende kopie naar dit landschap (vermoedelijk later) werd geveild, München (Weinmüller), 9 maart 1939, nr. 420. Mogelijk had deze tekening het Rotterdamse landschap tot voorbeeld en was de tekening tegen die tijd al behoorlijk vervaagd. De kopiïst liet in zijn versie de achtergrond grotendeels open.

² Berlijn, Kupferstichkabinett, inv. nr. KdZ 12958. Over deze toeschrijving en een recent overzicht van de toeschrijvingsproblematiek van de tekeningen van Gillis van Coninxloo, zie Ketelsen in Ketelsen/Hahn 2011, pp. 237-243.

³ Brussel, Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, inv. nr. 924; Stuttgart 1979, vol. 2, nr. J 1, ill.

⁴ Boomrijk landschap met een burcht in Dresden, Kupferstich-Kabinett, inv. nr. C 976; Ketelsen/Hahn 2011, p. 244, ill.

Show research Netherlandish Drawings of the Fifteenth and Sixteenth Centuries

Show catalogue entry Hide catalogue entry

All about the artist

Gillis van Coninxloo (II)

Without a time slot you cannot visit the depot

Join as a Friend

Rembrandt's Wife Saskia Uylenburgh at the Open Window

L'évadé

Portrait of a Woman with a Hat

Study after the Hercules Sculpture by Pierre Puget in the Louvre