'De drie Maria’s aan het graf' toegeschreven aan Van Eyck

In voorbereiding op de tentoonstelling 'De weg naar Van Eyck' (13 oktober 2012 - 10 februari 2013) is uitvoerig gewerkt aan een van de werken uit eigen collectie, ‘De drie Maria’s aan het graf’ van Jan en/of Hubert van Eyck uit 1425-1435. Het werk is onderzocht en gerestaureerd. Het anonieme ‘Norfolk-triptiek’ uit 1415-1420 wordt eveneens onderzocht.

Nieuwe feiten

Het museum heeft voorafgaand aan het onderzoek en de restauratie veel vragen omtrent het schilderij. Het is nog onduidelijk of het schilderij daadwerkelijk uit het atelier van Van Eyck komt.

Na natuurwetenschappelijk onderzoek en zorgvuldige reiniging is met grote zekerheid vastgesteld dat het schilderij inderdaad afkomstig is uit het atelier van Van Eyck. Door gebruik van nieuwe technologieën is ontdekt dat de gouden stralen op het doek origineel zijn en dus zeker door de meester moeten zijn aangebracht. Het is ook duidelijk geworden dat Christus ooit rechts op het werk heeft gestaan, maar verdwenen is toen er ruim 10 centimeter van het werk is afgezaagd.

Nieuwe feiten — Jan van Eyck, De drie Maria's aan het graf, 1425-1435, olieverf op paneel, verworven met de verzameling van D.G. van Beuningen 1958

Meer over het onderzoek

CHARISMA-MOLAB is een mobiel laboratorium met draagbare onderzoeksapparatuur, dat rondreist ten behoeve van onderzoek van Europees cultureel erfgoed. Een groot voordeel van dit type onderzoek is dat de kunstwerken zelf niet hoeven te reizen; de apparatuur reist naar het kunstwerk toe. MOLAB maakt onder andere gebruik van diverse spectroscopische onderzoekstechnieken, waarbij stoffen worden onderzocht aan de hand van hun spectrum, hun wisselwerking met straling van verschillende energie. Hierbij wordt een soort scan gemaakt van een deel van het oppervlak en kunnen elementen en moleculen worden gedetecteerd. Direct contact met het object wordt vermeden en het is niet nodig om monsters van het object te nemen.

Er zijn tien verschillende draagbare instrumenten waarmee onderzoek kan worden gedaan naar de samenstelling van het object. Met behulp van deze technieken kunnen bijvoorbeeld pigmenten en bindmiddelen worden geïdentificeerd. Het geeft het museum informatie over de schildertechniek en laagopbouw en het kan helpen om kunstwerken te dateren. Ook de aanwezigheid van latere toevoegingen en restauraties kan met behulp van deze technieken worden bevestigd.

CHARISMA-MOLAB heeft eerder het ‘Lam Gods’ van de gebroeders Van Eyck in Gent onderzocht en in Het Haags Gemeentemuseum ‘Victory Boogie Woogie’ van Piet Mondriaan.

Kijk hier voor meer informatie over CHARISMA-MOLAB