Staande man ten halven lijve

Auteur: Esmé van der Krieke

In deze nog niet eerder gepubliceerde tekening is het bovenlichaam van een man afgebeeld, gekleed in een strak bovenkleed en wijde mantel. Hij wendt zijn gezicht naar rechts en steekt zijn rechterarm dezelfde kant uit. Zijn hoofd en hand zijn schetsmatiger uitgewerkt dan de mantel die in strakkere lijnen en met meer witte hoogsels op papier is gezet. Het statige postuur van de man en diens rijk uitgedoste mantel doen vermoeden dat het een portret betreft van iemand die een hoge positie bekleedde.

Franz Koenigs verwierf het blad in 1929 als een tekening van Titiaan (1488/1490-1576). Deze Venetiaanse kunstenaar staat bij uitstek bekend om zijn geschilderde portretten van heersers, adellijken en pausen die hij vaak, net als in onze tekening, ten halven lijve afbeeldde. Toch was hij zeker niet de enige kunstenaar die zulke portretten vervaardigde, en doet onze tekening ook denken aan schilderijen en tekeningen van onder anderen Jacopo Bassano (ca. 1510-1592) en diens zonen, Paolo Veronese (1528-1588) of Pasquale Ottino (1578-1630).^[1] Al deze kunstenaars hebben met elkaar gemeen dat ze in de Veneto werkten en vaak, net als in ons blad, met zwart krijt en witte hoogsels op blauw papier tekenden. Dat de maker in ieder geval niet Titiaan is, blijkt uit vergelijkingen met diens tekeningen in Florence^[2] en Londen.^[3] Daarin zijn de figuren en draperieën veel losser en dynamischer van aard, en is sprake van een dikkere lijnvoering dan in onze tekening. Aangezien aan de hand van de pose van de afgebeelde figuur en de gehanteerde techniek geen specifieke kunstenaar kan worden aangewezen, verandert de toeschrijving van het blad in anoniem Venetiaans. We gaan hierbij uit van een datering aan het eind van de zestiende of begin zeventiende eeuw.^[4]