Boerenverdriet

Auteur: Yvonne Bleyerveld

In 1980 uitten Wegner en Pée hun twijfel over de eigenhandigheid van deze tekening, al namen zij deze uiteindelijk toch als een werk van David Vinckboons op. De tekening heeft echter onvoldoende kwaliteit om van de kunstenaar zelf te zijn. Het gaat hier onmiskenbaar om een kopie: de voorstelling maakt een vlakke indruk en is zwak getekend, met te gelijkmatige bruine penlijnen en teveel grijze wassingen.

Het boereninterieur met ingekwartierde soldaten is een variant op de gravure Boerenfamilie bedreigd door soldaten, die in 1610 werd gegraveerd naar ontwerp van David Vinckboons, waarschijnlijk door Boëtius A. Bolswert. De prent behoort tot de prentenserie Boerenverdriet, die de confrontatie tussen de boerenbevolking en de soldaten in oorlogstijd verbeeldt.¹ De reeks toont in vier taferelen hoe krijgsvolk een boerenwoning binnendringt en de bewoners angst aanjaagt, waarna het tij keert en de boeren op hun beurt de soldaten verjagen. Ter verzoening vindt een gezamenlijke maaltijd plaats. Het onderwerp moet geliefd geweest zijn, want er zijn van David Vinckboons diverse tekeningen en schilderijtjes met de thema’s ‘boerenverdriet’ en ‘boerenvreugd’ bewaard gebleven.² In 1936 werd in Den Haag een schilderijtje van Sebastiaan Vrancx verhandeld met dezelfde compositie als deze tekening.³ Mogelijk zijn beide gebaseerd op een gemeenschappelijk voorbeeld.