Een boer en boerin in gesprek

Auteur: Yvonne Bleyerveld

‘Een pittig blad, dat karakteristiek is voor dezen meester’, zo werd de tekening getypeerd na de aankoop in 1937.¹ Het gesprek tussen de boer leunend op zijn kruk en de boerin met haar kindje op de arm, levert een aantrekkelijk genretafereeltje op. Er zijn allerlei aardige details te zien, zoals de rake typering van het kind in de draagdoek, het gezicht van de vrouw onder de brede hoed en de wollen baret, stoppelkin en verstelde kleding van de man. Beiden dragen een mand afgedekt met een doek. De tekening is uitgevoerd in fijne penlijnen. De ronding van de boomstam is met arceringen in bruine inkt aangeduid, terwijl schaduwpartijen en de scheiding tussen voor- en achtergrond met wassingen gesuggereerd zijn.

De voorstelling is een voortekening voor een 1606 gedateerde gravure van Claes Jansz. Visscher (1586-1652).² Een kopie van deze tekening bevindt zich in Hamburg.³ Simon hield zowel de tekening in Rotterdam als die in Hamburg voor zwakke kopieën, die gebaseerd zouden zijn op een blad dat mogelijk door Claes Jansz Visscher getekend werd.⁴ Volgens Wegner en Pée is echter alleen het blad in Hamburg een kopie en is de Rotterdamse tekening zonder twijfel eigenhandig, omdat deze getekend in de fijne lijnen die kenmerkend zijn voor Vinckboons tekeningen uit de jaren 1604-1606.⁵

Vinckboons was een productief leverancier van ontwerptekeningen voor prenten.⁶ In de vroege jaren 1604-1606 komen boeren of bedelaars met afgedragen kleding enkele malen in Vinckboons prentontwerpen voor. Steeds gaat het om kleine voorstellingen van enkele grote figuren, met op de achtergrond wat bebouwing in de verte. Zo heeft de gravure Bedelaar met  vrouw en kind een vergelijkbare compositie met drie figuren en een grote boom.⁷ Ook de zelf door Vinckboons in prent gebrachte Bedelares met twee kinderen (1604) en Doedelzak-speler met een kind onder een boom (1606) sluiten iconografisch aan op de besproken tekening.⁸