Zonder titel

Auteur: Annabel Kers

In een schemerachtige wereld komen hybride figuren samen: een rode gedaante – half mens, half vogel – op een paard met een hertengewei heeft een ontmoeting met een gesnavelde en veelogige figuur in het licht van de maan, terwijl een vis zich ondersteboven ophoudt tussen moerasachtig planten. De maker van dit kleine maar indrukwekkende schilderij is de Canadese kunstenaar Mimi Parent, geboren in 1924 – het jaar waarin André Breton het eerste surrealistische manifest publiceerde. In 1959 trad Parent toe tot de Parijse surrealistische beweging. In haar werk combineert Parent alchemistische symboliek, utopische theorieën en het Freudiaanse onderbewustzijn met raadselachtige metaforen. Haar poëtische en expressieve beeldtaal, met een fascinatie voor het occulte sluit naadloos aan bij het naoorlogse surrealisme van Breton. Tijdens zijn ballingschap in Amerika (1944-1946) hervormde Breton zijn visie op het surrealisme, waarin hij het occulte een steeds prominentere rol toebedeelde. Ondanks haar officiële toetreding tot de kring rond Breton, is Parents oeuvre tot op heden grotendeels onderbelicht gebleven. 

Parent studeerde aan de École des Beaux-Arts de Montréal en vestigde zich in 1948 in Parijs. Hier studeerde ze etnografische antropologie aan het Musée de l’Homme en ontwikkelde een fascinatie voor alchemistische iconografie – symbolen die vanaf dat moment een terugkerend motief in haar werk vormen. In 1959, het jaar van haar toetreding tot Bretons kring, nam Parent deel aan de belangrijke tentoonstelling Exposition Internationale du Surréalisme (ÉROS). Ze toonde er La Crypte du fétichisme, een met zwart synthetisch bont beklede crypte met kunstwerken van onder anderen Joyce Mansour, Meret Oppenheim, Breton, Roberto Matta en haar eigen werk Masculin-Féminin.^[1] Die assemblage, bestaande uit een maatpak met op de plaats van de stropdas een paardenstaart met echt haar van de kunstenaar, siert ook het tentoonstellingsaffiche. Het bekendst werd ze vanaf de tweede helft van de jaren zestig met haar object-schilderijen: driedimensionale collages waarin schilderkunst wordt gecombineerd met objecten van rommelmarkten en antiekwinkels.

Dit ongetitelde schilderij maakte ze een jaar na haar toetreding tot de surrealistische beweging. Het is een voorloper op de object-schilderijen en onthult motieven en thematieken die kenmerkend zijn voor haar latere oeuvre. De verf is aangebracht op een onderlaag van goudkleurig bladmetaal. Dit materiaal is nog gedeeltelijk zichtbaar en draagt bij aan de gelaagdheid van het werk. Over de gehele voorstelling zijn korte, goudkleurige strepen geschilderd. De compositie vertoont gelijkenissen met latere werken, zoals Le Passage du mervillon (1979) en Adieu vieux monde (1991).^[2] Het schilderij markeert een overgangsmoment in de ontwikkeling van Parents kunstenaarschap, met iconografische elementen die haar latere werk kenmerken maar stilistisch geworteld is in de voorafgaande periode.

Museum Boijmans Van Beuningen verwierf dit werk in 2022 uit de nalatenschap van de Nederlandse surrealist Her de Vries. Het versterkt niet alleen de naoorlogse surrealismecollectie, maar onderstreept ook de hernieuwde aandacht voor vrouwelijke surrealisten en hun plaats binnen de kunstgeschiedenis.