:host { --enviso-primary-color: #FF8A21; --enviso-secondary-color: #FF8A21; font-family: 'boijmans-font', Arial, Helvetica,sans-serif; } .enviso-basket-button-wrapper { position: relative; top: 5px; } .enviso-btn { font-size: 22px; } .enviso-basket-button-items-amount { font-size: 12px; line-height: 1; background: #F18700; color: white; border-radius: 50%; width: 24px; height: 24px; min-width: 0; display: flex; align-items: center; justify-content: center; text-align: center; font-weight: bold; padding: 0; top: -13px; right: -12px; } Previous Next Facebook Instagram Twitter Pinterest Tiktok Linkedin Back to top
View of Reggio di Calabria on the Strait of Messina

View of Reggio di Calabria on the Strait of Messina

Pieter Bruegel (I) (in circa 1560)

Ask anything

  • Miyako Sugiyama asked

    Dear Sir / Madam,
    I would like to ask for your advice about the View of Reggio di Calabria on the Strait of Messina by Pieter Bruegel.
    I am currently translating an article about this drawing, and I would like to know why the print is called with this title and whether it is actually the view of Reggio. (for me the view looks more like a lake).
    Could you kindly give me advice?
    With kind regards, Miyako Sugiyama

  • Museum Boijmans Van Beuningen answered

    Dear Miyako,
    For a long time it was thought that Bruegel made this drawing while on a journey to Italy, where he was said to have witnessed the bombardment of Reggio by a Turkish fleet in 1552. However the drawing is in mirror image and so could not have been made on the spot. This drawing is probably a more detailed version based on various sketches that Bruegel made on his travels in Italy. And he used this as a study for a large print ‘Battle in the Strait of Messina’ (also in Boijmans collection). In that print Bruegel presents a bird’s-eye view of the whole of the Strait of Messina from the north, with the Sicilian harbor town Messina shown on the right and Reggio di Calabria on the Italian mainland on the left. In the print, the water in the middle is more depicted like a strait than in this drawing.
    Best, Xin

Loading...

Thank you. Your question has been submitted.

Unfortunately something has gone wrong while sending your question. Please try again.

Request high-res image

More information

For a long time it was thought that Bruegel made this drawing while on a journey to Italy, where he was said to have witnessed the bombardment of Reggio by a Turkish feet in 1552. However the drawing is in mirror image and so could not have been made on the spot. The wash was added later with a brush, possibly by Claude Lorrain (1602-82), whose name is written on the verso.

Read more Read less

Collection book

Collection book Order

Specifications

Title View of Reggio di Calabria on the Strait of Messina
Material and technique Pen and brown ink, brown and gray wash (later), framing lines with the pen in brown ink
Object type
Drawing > Two-dimensional object > Art object
Location This object is in storage
Dimensions Height 156 mm
Width 242 mm
Artists Draughtsman: Pieter Bruegel (I)
Accession number N 191 (PK)
Credits Loan Stichting Museum Boijmans Van Beuningen (former Koenigs collection), 1940
Department Drawings & Prints
Acquisition date 1940
Creation date in circa 1560
Signature none
Watermark none (vV, 7P)
Inscriptions 'Claude Gelée dit le Lorrain' (verso, at lower left, in pencil), '[..]C d / a' (verso, at lower left, in pencil), 'Claude Lorrain M. 24 fl' (verso, at lower left, in pen and brown ink), '721' (verso, at lower left, in pencil), '10' (verso, at lower right, in pencil), 'No 9' (at centre left, in pencil)
Collector Collector / Franz Koenigs
Mark C. Rolas du Rosey (L.2237), F.W. Koenigs (L.1023a)
Provenance Freiherr Carl Rolas du Rosey (1784-1862, L.2237), Dresden; his sale, Leipzig (Weigel) 05.09.1864, lot #; J.Q. van Regteren Altena (1899-1980), Amsterdam; Franz W. Koenigs (1881-1941, L.1023a), Haarlem, acquired in 1920-30; D.G. van Beuningen (1877-1955), Rotterdam, acquired with the Koenigs Collection in 1940 and donated to Stichting Museum Boijmans Van Beuningen
Exhibitions Rotterdam 1934, no. 12; Rotterdam 1938, no. 245; Dijon 1950, no. 48; Rotterdam 1952, no. 16; Paris 1952, no. 25; Prague 1966, no. 20; Berlin 1975, no. 25; Brussels 1980, no. 13; New York/Fort Worth/Cleveland 1990, no. 17; Brussels/Rome 1995, no. 40; Moscow 1995, no. 3; Rotterdam/New York 2001, no. 84; Rotterdam 2009-2010 (coll 2 kw 5); Paris/Rotterdam 2014, no. 28
Internal exhibitions Tekeningen uit eigen bezit, 1400-1800 (1952)
Vroege Nederlandse tekeningen - Van Bosch tot Bloemaert (deel 3) (2015)
External exhibitions Bosch to Bloemaert. Early Netherlandish Drawings from the Museum Boijmans Van Beuningen (2014)
Bosch to Bloemaert. Early Netherlandish Drawings (2017)
Research Show research Netherlandish Drawings of the Fifteenth and Sixteenth Centuries
Literature Koomen 1934, pp. 304-305; De Tolnay 1935, p. 101, no. 2; De Tolnay 1952, p. 56, no. 5; Grossmann 1954, pp. 34, 41-42, 53, 75, 82-85; Haverkamp-Begemann 1957, p. 12, no. 9; Münz 1961, p. 211, no. 26; Menzel 1966, p. 28; Haverkamp-Begemann 1964, p. 57; Bianconi 1967, p. 84; Lebeer 1969, p. 112 (Bruegel after 1559); M. Winner in Berlin 1975, pp. 32-34, no. 25; V. Birke in Vienna/Dresden 1978, p. 73, under no. 64; Müller Hofstede 1979, pp. 96. 107, n. 121; Brussels 1980, p. 64; Brussels 1980, p. 77; Winner 1985, p. 85; Marijnissen 1988, p. 59; Luijten/Meij 1990, pp. 61-62, no. 17; Brussels/Rome 1995, no. 40; Mielke 1996, no 54; Royalton-Kisch 1998, p. 208 (disputed attr.); Rotterdam/New York 2001, pp. 204-207, no. 84; Sellink 2001, p. 23; Vallese 2004, under no. 32; New Hollstein 2006, p. 115, under no. 48; Sellink 2007, no. 97; Van Grieken 2011, p. 215; Silver 2011, p. 51; Sellink 2013, pp. 296, 302-303, 320 n. 41, fig. 13
Material
Object
Technique
Brown wash > Washing > Wash > Drawing technique > Technique > Material and technique
Grey wash > Washing > Wash > Drawing technique > Technique > Material and technique
Geographical origin Italy > Southern Europe > Europe
Geographical origin Southern Netherlands > The Netherlands > Western Europe > Europe
Place of manufacture Antwerp > Belgium > Western Europe > Europe

Entry catalogue Netherlandish Drawings of the 15th and 16th Centuries.

Author: Judith Niessen

This description is currently only available in Dutch.

Aan de kust in een bocht van de Straat van Messina – die Sicilië scheidt van de rest van Italië - ligt de stad Reggio di Calabria tegen een bergketen. Pieter Bruegel de oudere gaf de stad in vogelvlucht weer en tekende er een felle brand. Hij vervaardigde de tekening rond 1560, vrijwel zeker als ontwerp voor een deel van een grote prent (428 x 717 mm) uit 1561 waarop een Zeeslag in de Straat van Messina is te zien. De voorstelling is op twee bladen gegraveerd en geëtst door Frans Huys (1522-1562) en is uitgegeven door Cornelis van Dalem (c. 1528-1573) (afb. 1).1 Grote delen van het landschap zijn vermoedelijk al in de zeventiende eeuw bewerkt en aangevuld met grove bruine en grijze wassingen.2 Hierdoor is het oorspronkelijke karakter van de voorstelling, die door Bruegel alleen in pen in bruine inkt is uitgevoerd, grotendeels verloren is gegaan. Zo is het groepje huizen in de rotspartij rechtsvoor nauwelijks nog te zien, loopt de landtong rechts verder door dan oorspronkelijk gepland en is de rotspartij aan de overzijde van het water vermoedelijk in zijn geheel later toegevoegd.3 In werkelijkheid bevindt zich daar geen land en op de gravure is deze rotspartij ook niet overgenomen.

De tekening zelf wordt vrijwel unaniem aan Bruegel toegeschreven.4 Het brandende stadsgezicht is op typerende wijze door hem getekend met nauwkeurige en trefzeker geplaatste arceringen, streepjes en puntjes. Een aantal elementen in de tekening getuigen van het lef van de kunstenaar. Zo geeft hij aan de hand van horizontale arceringen op overtuigende wijze aan hoe de rook naar links waait en als een deken over het landschap valt. Een beeld dat wordt verstoord door de later in penseel bijgetekende bergen daarachter.

Bruegel hield al rekening met de gravure door de stad, die vanuit het noorden is gezien, in spiegelbeeld weer te geven. Het is dus onwaarschijnlijk, zoals lang is gedacht, dat het landschap gedurende zijn reis door Italië van 1552 tot 1554 ter plekke door Bruegel werd getekend.5 Vermoedelijk is het een uitwerking van een aantal schetsen die hij tijdens zijn reis maakte.6 De brand kan bijvoorbeeld goed door Bruegel ter plaatse zijn waargenomen, aangezien Reggio in die periode een aantal grote branden kende als gevolg van Turkse aanvallen op de stad.7 Het zijn niet alleen deze ‘naer het leven’ tekeningen die verloren zijn gegaan. Ook andere ontwerpen voor delen van de prent zijn niet overgeleverd: de Rotterdamse tekening beslaat tenslotte slechts eenzesde van de gehele gravure. Bovendien gaat men ervan uit dat Huys schetsen van zeilschepen voor handen moet hebben gehad. Tegelijk met zijn Zeeslag in de Straat van Messina werkte Huys aan De Zeilschepen, een reeks van tien gravures naar Pieter Bruegel.8 Enkele van de schepen uit deze reeks zijn verwant aan die in de Straat van Messina. Het ligt daarom voor de hand dat Huys voor beide projecten deels gebruik maakte van dezelfde tekeningen van Bruegel.9

Footnotes

1 New Hollstein 2006, nr.48, p. 115, vermoedelijk verzorgde Van Dalem de publicatie in samenwerking met Hieronymus Cock. Sellink in New York 2001, p. 206. Meij liet zien dat dat tekening en het bewuste detail in de prent in maten en voorstelling exact met elkaar overeenkomen. Meij in Luijten/Meij 1990, p. 61.

2 Deze wassingen kennen toeschrijvingen aan Jan Brueghel (1568-1625) en Claude Lorrain (ca. 1602-1682). Beide suggesties zijn niet erg waarschijnlijk. Ondermeer: Münz 1961, p. 211, under nr.26 en D. Allart in Brussels/Rome 1995.

3 De tekening is op 31 oktober 2012 bestudeert onder een microscoop. Sporen van Bruegels tekening zijn niet waarneembaar. Met dank aan Ria Bonten.

4 Royalton-Kisch heeft twijfels. Hij meent dat de uitvoering van enkele details, zoals de bomen in de achetrgrond, verwant zijn aan tekeningen van de Meester van de Berglandschappen. Zie voor een tekening van deze meester in Museum Boijmans Van Beuningen, inv. nr. N 145. Royalton-Kisch 1998, p. 208.

5 Ondermeer Rotterdam 1934; De Tolnay 1935 and 1952.

6 Münz suggereert als eerste dat de tekening gemaakt moet zijn na terugkeer van Bruegel uit Italië. Münz 1961, p. 211, nr.26.  Dankzij Meij is die veronderstelling algemeen geaccepteerd. Meij in Luijten/Meij 1990, pp. 61. Een tekening in Brussel uit de omgeving van Pieter Bruegel documenteert wellicht een of meerdere van dergelijke schetsen. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, inv. nr. F-2011-138; Van Grieken 2011.

7 D. Allart in Brussels/Rome 1995, p. 115, met verwijzing.

8 New Hollstein 2006, nrs 62-71.

9 Sellink in Rotterdam/New York, p. 206.

Show research Netherlandish Drawings of the Fifteenth and Sixteenth Centuries
Show catalogue entry Hide catalogue entry

All about the artist

Pieter Bruegel (I)

Brueghel circa 1526/1530 - Brussel 1569

Pieter Bruegel was born around 1525, probably in or near Breda. From 1551 he worked in Antwerp, at the time one of the most important cities in Western Europe....

Bekijk het volledige profiel